آخرین خبرها

سخنان حکمت آمیز أمیر المؤمنین علی ابن ابی طالب(رضی الله عنه)

 فرازی از کتاب(علی مرتضی) نوشته دکتر علی الصّلابی تاریخ نگار نامدار لیبایی

از اعضای بارز جماعت (إخوان المسلمین) لیبی 

به مناسب سالروز شهادت آن الگوی برادری و دادگری

بسم الله الرحمن الرحیم

بداهت گویی، شیوایی زبان، خرد و درک والا، پاکدلی، صفای وجود، ایمان عمیق، دیانت و پرهیزگاری و نزدیک بودن به رسول خدا صلی الله علیه و سلم و فرا گرفتن وحی از آن حضرت، همه عواملی بودند که به علی شیوایی و زیبایی گفتار بخشیده بودند، بنابراین سخنان او همچون دانه‌های مروارید، بود. جمله‌های سرشار از حکمت ایراد می‌کرد که عاقلان را به شگفت آورده‌اند و سخنان او مُراد اهل بلاغت بوده و هدایت یافتگان از آن بهره‌مند می‌شوند، او در سخنانش به کارهای خوب و ارزشهای والا تشویق می‌کند و سخنان حکمت آمیز او ماده‌ی ارزشمندی در زمینه‌ی دعوت و آموزش مردم به شمار می‌آیند و جمله‌های زیبای او وسیله خوبی برای پاکسازی وجود مردم و روشن کردن فکر و خِرد آنهاست و زیبایی تعبیر و واضح بودن معانی کلماتش دلهای مردم را زنده می‌نماید و آنان را به فکر فرو می‌برد و بالاتر از همه ‌اینکه سخنان او از دلی سرشار از پرهیزگاری و سینه‌ای پاک بر می‌آیند. ، برخی از این سخنان حکمت آمیز عبارتند از:

۱- نماز شب باعث صفا و درخشندگی در روز است.

خداوند متعال می‌فرمایند:

 «وَالَّذِینَ یَبِیتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّدًا وَقِیَامًا» (فرقان/۶۴)

 (آنان که شب را با سجده و قیام برای پروردگارشان سپری می‌کنند.

 همچنین علی رضی الله عنه در مورد نماز شب می‌گوید: نور مؤمن از عبادت و شب زنده داری است .

۲- صلاح دین انسان با پرهیزگاری است و فساد آن با طمع ورزی است.

۳- خوشا به حال کسی که به علم خود عمل کرد.

۴- فرصت چون ابرها می‌گذرد .

۵- سنگدلی بر اثر سیری است .

۶- شرافت با فضیلت و ادب است نه با نژاد و نسب  .

۷- زیبایی اخلاق بهتر از زیبایی صورت و قیافه‌ است .

۸- اخلاق خوب گنجینه روزی‌هاست  .

۹- نیکی یکی از بهترین گنج‌هاست  .

جمعی نزد امیرالمؤمنین گرد هم آمدند و به بحث در مورد نیکی پرداختند، علی فرصت را غنیمت شمرد و آنان را به انجام نیکی تشویق کرد و گفت: نیکی کردن بهترین گنج است و بهترین زراعت و کشت است و نباید ناسپاسی و قدر نشناسی افراد، شما را بر آن دارد که خوبی نکنید، زیرا کسی که ‌از تو سپاس و تقدیر می‌کند(یعنی خدا) بسی برتر و بالاتر از کسی است که تو با او نیکی کرده‌ای و در مقابل تو ناسپاسی کرده، نیکی فقط با سه خصلت کامل می‌گردد که عبارتند از اینکه: آن را کوچک به حساب آوری، آن را پنهان انجام دهی و برای انجام آن عجله کنی، چون وقتی تو آن را ناچیز و کوچک قرار دهی در واقع آن را بزرگ کرده‌ای و هرگاه ‌آن را پنهان نمودی، در حقیقت آن را کامل نموده‌ای و وقتی آن را زود انجام دهی آن را زیبا نموده‌ای .

۱۰- بی ادبی افتخار نیست. 

۱۱- کسی که حسادت می‌ورزد و بدخواه دیگران است، آرامش نمی‌یابد .

۱۲- کسی که حسادت می‌ورزد بر کسی خشمگین است که مرتکب گناهی نشده‌است .

۱۳- وای برآنان که ‌از احکم الحاکمین قهر کرده و یاغی شده‌اند .

۱۴- هر کس شمشیرتجاوزگری برکشید، روزی با آن کشته خواهد شد.

۱۵- ستمگر متجاوز فردا انگشت حسرت به دندان می‌گیرد .

این هشدار برگرفته شده‌ از فرموده‌ الهی است که می‌فرماید :

« وَیَوْمَ یَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَىٰ یَدَیْهِ یَقُولُ یَا لَیْتَنِی اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِیلًا»(الفرقان/۲۷)

 در آن روز ستمکار (کفرپیشه) هر دو دست خویش را (از شدّت حسرت و ندامت) به دندان می‌گزد.

۱۶- پنهان کردن سختی‌ها نشانه‌ی جوانمردی است. 

۱۷- با کسی که بد می‌کند، نیکی کن، اینگونه ‌او را باز می‌داری.

۱۸- نیکی کردن دهان را می‌بندد  .

۱۹- هرکس زبانش شیرین باشد، برادرانش زیاد خواهند بود.  .

۲۰- هر کس صداقتش کم باشد دوستان او نیز کم خواهند بود.

۲۱- زبانت را هر طور که عادت دهی همان طور می‌چرخد.

۲۲- هر کسی که به دنبال چیزهای بی‌فائده باشد، چیزهای مفید را از دست می‌دهد.

۲۳- کسی که با خوبان است، از شروران در امان است .

۲۴- همنشین خوب، غنیمت است .

۲۵- همراهی با انسان احمق سبب نقص و زیان در دنیا و حسرت در آخرت می‌شود  .

۲۶- آنچه برای دیگران نمی‌پسندی، برای ادب کردن خودت کفایت می‌کند .

۲۷- نگاه نکن به گوینده، بلکه به گفتار بنگر .

۲۸- بهترین مردم کسی است که برای مردم سودمند باشد.

۲۹- انسان زیر زبانش پنهان است .

۳۰- زبان معیار است، پرت و پلاگویی آن نشانه جهالت و درست گویی آن نشانه‌ی خرد است .

۳۱- برادرت کسی است که در سختی با تو همدردی می‌کند  .

۳۲- ارزش هر فردی در چیزی است که‌ آن را خوب می‌داند.

۳۳- از یورش سخاوتمند در وقت گرسنگی و از پرخاشگری بخیل در وقت سیری بر حذر باش.

۳۴- نفس آنچه را که با هوای آن سازگار است ترجیح می‌دهد و آسانی را بر می‌گزیند، به سوی سرگرمی‌و لهو می‌رود و انسان را به کارهای بد فرمان می‌دهد، به فساد فرا می‌خواند، راحت طلب است و از کار می‌گریزد، اگر آن را مجبور کنی آن را پرورش داده ای و اگر رهایش کنی خوار و ذلیلش نموده‌ای.

۳۵- ناتوانی آفت و صبر شجاعت و زُهد ثروت و پرهیزگاری سپر است.

۳۶- برده‌ی دیگران مباش، زیرا خدا تو را آزاد آفریده‌ است.

۳۷- هرگز به آرزوها تکیه مکن، چون اعتماد به خیالات و آرزوها سرمایه و کالای افراد احمق است.

۳۸- مردم در خواب به سر می‌برند، وقتی بمیرند بیدار می‌شوند.

۳۹- مردم دشمن چیزهایی هستند که نمی‌دانند.

۴۰- کسی که قدر خود را بداند، هرگز هلاک و گمراه نمی‌شود.

۴۱- چه بسا که سخنی، نعمتی را از دست می‌گیرد.

۴۲- آداب لباس‌های نو و اندیشه‌ آئینه صافی است.

۴۳- فقر انسان هوشیار را چنان لال می‌کند که دلیلش را نمی‌تواند ارائه دهد و فقیر در شهر و دیار خود غریبه است.

۴۴- هر گاه دنیا به کسی روی آورد، خوبی‌های دیگران را به او عاریه می‌دهد و هرگاه به او پشت کند خوبی‌های خودش را از او می‌گیرد.

۴۵- دلهایتان را جمع کنید و آن را به سوی حکمت سوق دهید، زیرا دل هم مانند بدن‌ها خسته می‌شوند.

۴۶- باز بودن چهره و خوشرویی بهره‌ای دیگر است 

۴۷- عفو و بخشیدن با وجود قدرت، شکر توانایی است .

۴۸- تکرار معذرت خواهی یادآوری گناه‌ است .

۴۹- بهترین و رساترین پند و موعظه نگاه کردن به مرده‌هاست .

۵۰- یادآوری مرگ به دلها صفا می‌بخشد .

اینها بخشی از سخنان حکمت آمیز علی بن ابی طالب بود که میان مردم پخش شده‌اند، ایشان در حقیقت بسیاری از تجربه های زندگی خود را در قالب جمله‌های مختصر و پر معنی ارائه داده‌است و این سخنان در جامعه‌ی او و در جوامع بعدی تا به امروز تاثیر به سزایی داشته‌اند. خلاصه ‌اینکه سخنان حکمت آمیز و سخنرانی‌ها و اشعار و مواعظ از وسیله‌هایی بودند که ‌امیرالمومنین علی  در توجیه و راهنمایی و تعلیم جامعه‌ اسلامی‌از آن استفاده می‌کرد.

http://www.aqeedeh.com/book/740منبع:/

درباره‌ی عبدالعزیز سلیمی

همچنین ببینید

گفت‌وگوی اختصاصی اصلاح وب با دکتر محمّد جهانگیری‌اصل درباب ترجمه‌های قرآن کریم توسّط دکتر عبدالرّحمن پیرانی و استاد عبدالعزیزسلیمی

اشاره: «محمّد جهانگیری اصل» متولّد ١٣۶۵ شهرستان اشنویه در نوار مرزی عراق و ترکیه، در سال …

زلزله پدیده ای طبیعی یا عذاب الهی؟

زلزله چگونه روی می دهد؟ بنا بر یافته های دانش زمین شناسی و فیزیک مجموعه …

آیا پروژه (هارپ) عامل زلزله اخیر ترکیه بوده است؟

از ساعات نخست زلزله ترکیه بار دیگر شایعات عجیب درباره احتمال وقوع زلزله بر اثر …

سریال تاریخی دیدنی (سلجوقیان بزرگ)

سریال تاریخی فوق العاده (قیام سلجوقیان بزرگ) بازخوانی مهمترین بخش از تاریخ فراموش شده ایران، …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *