کمپین آموزش زبان مادری در واکنش به مخالفت فرهنگستان ایران

شماری از فعالان مدنی و سیاسی قومیت های ایران “جنبش تحصیل به زبان مادری” را راه‌اندازی کرده، خواستار حمایت از “حق آموزش به زبان‌های مادری” در سراسر این کشور شدند.

در این کمپین که تا روز دوم اسفند مصادف با روز جهانی زبان مادری ادامه خواهد داشت، فعالان ایرانی از قومیتهای تُرک آذری، کُرد، بلوچ، عرب و ترکمن برای برخورداری از حق تحصیل به زبان مادری در این کشور، به جمع‌آوری امضاء می پردازند.

این کمپین اعلام کرده است که در پایان روز اعلام‌ شده، متن نامه ای به همراه اسامی امضاء‌کنندگان را به نهادهای بین المللى مرتبط و سازمان‌هاى حقوق‌بشری ارسال خواهد کرد.

یوسف عزیزى بنى طرف دبیر “کانون مبارزه با نژادپرستی و عرب ستیزی در ایران” و یکى از مؤسسسان کمپین مى گوید : این کمپین می تواند سکوی پرتابی برای هماهنگی هرچه بیشتر مطالبات قومیتها در ایران باشد.

عزیزی گفت: “به اعتقاد ما، موضوع آموزش به زبان های غیرفارسی، ربطی به فرهنگستان زبان فارسی ندارد و دولت آقای روحانی، اگر واقعا و به طور جدی قصد دارد طرح تدریس به زبان مادری در مدارس را به اجرا در آورد باید محکم بایستد و در برابر تندروهای ملی گرا و اسلام گرا عقب نشینی نکند.”

او افزود: ” ما از همه شخصیت ها و نهادهای مدنی، فرهنگی،سیاسی و حقوق بشری ایران انتظار داریم سکوت خودرا بشکنند و در برابر دیدگاه های ….. فرهنگستان زبان فارسی و دیگر احزاب و نهادهای ناسیونالیست افراطی موضع بگیرند.”

جمال پورکریم فعال سیاسی کرد و از اعضای کمپین گفت: علیرغم اینکە در قانون اساسی ایران بر تحصیل بە زبانهای مادری در مقاطع تحصیلی اشارە شدە، ولی تاکنون بە بهانەهایی همچون بهانەهای اخیر فرهنگستان زبان و ادب فارسی کە زبانهای دیگر بە زیان زبان فارسی خواهند بود ، این حق مسلم و ابتدایی از قومیتها سلب شدە است.”

متن بیانیە کمپین :

بر اساس اعلامیه‌ی جهانی حقوق زبانی، “حق تحصیل به زبان مادری حق طبیعی و دمکراتیک همه کودکان در ایران است”. “جنبش تحصیل به زبان مادری” در ایران رو به گسترش دارد. همه روزه، شمار بیشتری از والدین در جای جای ایران به این جنبش می‌پیوندند و خواهان تحصیل فرزندانشان در مدارس به زبان مادری خود هستند. محرومیت از تحصیل به زبان مادری، افزون بر صدمات روحی برای کودکان، ناقض حقوق برابر شهروندی در ایران است. “جنبش تحصیل به زبان مادری” برای آن که بتواند گام‌های موثرتری بردارد، نیاز به پشتیبانی مردم آزادیخواه و نهادهای سیاسی و مدنی ایران دارد. همزمان با گسترش این جنبش، ………. در یکی از نهادهای فرهنگی خویش یعنی “فرهنگستان زبان و ادب فارسی” نگرانی خود را نسبت به تدریس به زبان‌های مادری اعلام کردند. برخی از اعضای این فرهنگستان گفتند که تحصیل قومیتهای غیرفارس به زبان مادری‌شان “بوی توطئه می‌دهد” و باعث “تضعیف زبان فارسی” می‌شود! ناسیونالیست‌ها و اسلامگرایان تندور جمهوری اسلامی با این استدلال معیوب و غیردمکراتیک می‌کوشند از تحقق حقوق دمکراتیک تحصیل کودکان به زبان مادریشان، جلوگیری کنند. ما مواضع اخیر “فرهنگستان زبان و ادب فارسی” را در تعارض با منشور جهانی حقوق‌بشر و اعلامیه‌ی جهانی حقوق زبانی می‌دانیم…

به باور ما، “جنبش تحصیل به زبان مادری” نه تنها مخالف هیچ گروه ملی، قومی و زبانی نیست، بلکه در جهت تقویت همبستگی انسانی در سراسر کشور است. ضروری‌ترین مطالبه این جنبش در شرایط کنونی اقدام عاجل برای تحصیل کودکان به زبان مادری – اعم از ترکی، کُردی، بلوچی، عربی، ترکمنی و… – در مناطق قومی آنها‌ست. دولت جمهوری اسلامی ایران مسئولیت دارد تا خواسته دمکراتیک “تحصیل به زبان مادری” کودکان غیرفارس را به اجرا در آورد. این خواسته مردمان ایران هنگامی تحقق می‌یابد که فضای فرهنگی کشور، گشایش یافته و بودجه فرهنگی برای تحصیل همه کودکان به زبان مادری‌شان به طور عادلانه تقسیم شود. بی‌توجهی به این مطالبات به حق مردم، راهی جز  انتقال این اعتراضات به نهادهای بین‌المللی (یونسکو و شورای حقوق‌بشر سازمان ملل متحد) در پیش پای آنان نمی‌گذارد. کوشش برای تحقق مطالبه‌ی “تحصیل به زبان مادری” زمینه‌های اتحاد سراسری مردم در ایران را فراهم می‌سازد.