صــــلاح الـــدّین.نــت پایگاه اینترنتی عبدالعزیزسلیمی (نویسنده و مترجم)
بسم الله الرحمن الرحیم
مقدمه مؤلف
الحمدلله رب العالمین. و الصلاه و السلام علی رسل الله اجمعین.
از آنجا که پیروان هریک از ادیان و مذاهب در ارتباط با دین خود قلم بدست می گیرند و مسایل آن را برای مردم بیان می نمایند، ما مسلمانان نیز حق داریم که به انجام چنین کاری اقدام نماییم. زیرا ما و همه ی اندیشه های سالم به این یقین رسیده ایم که اسلام اسباب خیر و سعادت بشریت است.
لازم دیدیم که برای علاقمندان به شناخت اسلام این کتاب را نگارش نماییم و برای بیان حداقل سخنی که لازم است گفته شود و برای پرهیز از طول و تفصیل همه تلاش خویش را برای حذف دلایل غیر ضروری در بیان مطالب بکار گرفته ایم. اما در پایان کتاب فهرستی از منابع را برای علاقمندان به تفصیل بیشتر و آگاهی از دلایل آورده ایم، که می توانند به آنها مراجعه نمایند.
از خواننده گرامی انتظار داریم که با سعه صدر و بی طرفی مطالب کتاب را مطالعه کند و برای آنکه میان او و عدالت و انصاف بیگانگی نیافتد، از معیار قرار دادن اندیشه ها و آراء موروثی خودداری کند.
از خداوند متعال مسئلت دارم که این کتاب را اسباب هدایت انسانهای حقیقت طلب بنماید، و ما را هم براساس این قصد اجر و پاداش عطا فرماید. براستی خداوند شنوا و اجابت گر است.
عبدالبدیع صقر
بخش او ل :
ویژگیهای اساسی اسلام
۱- آیا آفرینش نظام هستی تصادفی بوده است؟
۲- آیا بشریت به دین نیازمند است؟
۳- اسلام آیینی بزرگ
۴- ویژگیهای اساسی اسلام
بخش اول
ویژگیهای اساسی اسلام
۱- آیا آفرینش نظام هستی تصادفی بوده است؟
هریک از ما گاهی این سؤالها را از خود می پرسیم که :
– آیا نظام هستی را چه کسی آفریده است؟
– این نظام و هماهنگی دقیق را چه کسی در آن قرار داده؟
– کیست که انواع مختلف پدیده ها را به وجود آورده و هریک را برای اداره و محافظت از زندگی خویش راهنمایی نموده است؟
– آیا خود ما آفریدگار خویشتن بوده ایم؟
– آیا ما دیگران را آفریده ایم؟
ما از کسانی که می گویند: اساس و پایه آفریده ها (باکتریها و سلولها) هستند می پرسیم که، چه کسی باکتریها و سلولها را هم به وجود آورده و روح را در آنها دمیده و ویژگی تقسیم شدن را به آنها داده است؟
– آیا صحیح است که می گویند: سوسمار برخی از اعضایش را از دست داده است؟ چرا ما انسانها برخی از اعضای خود را از دست نمی دهیم؟
– آیا هزاران میلیون سالی که دانشمندان در مورد عمر نظام هستی از آن سخن می گویند، زمانهایی واقعی هستند، یا اساس آن بر حدث و گمان قرار دارد؟
همه آراء و نظریه هایی که براساس این حدس و گمان قرار داده شده اند، در واقع مورد نقد و بررسی علمای افکار و مذاهب مختلف قرار گرفته و نقص و بطلان آنها به اثبات رسیده، و تا کنون به حد یقین نرسیده اند.
چرا برخی از انسانها با توجه به این همه دلایل و نشانه ها در نظام هستی باز وجود خداوند را انکار می نمایند؟! خداوندی که در همه آفریده ها زوجیت و مثبت و منفی بودن را قرار داده، و مسئولیت هریک را به آنان آموخته، و نیازهایشان را برای آنها آفریده و مقدر نموده است.
وقتی که هریک از ما از کسی بشنویم که اتومبیلها خودشان یکدیگر را می سازند، او را مورد تمسخر قرار می دهیم! چگونه می توان کسی را که می گوید: ماه و خورشید و سیاره و کهکشانها خودبخود به وجود آمده اند، پشه خود به وجود آورنده خویشتن است، نباید مورد تمسخر و استهزاء قرار داد؟!
اما حقیقت روشن به روشنی آفتاب در آسمان صاف آن است که آفریدگار همه آفریده ها و پدیده ها خداوند است و هیچ چیز و هیچکس را در آفرینش هستی نقشی نبوده و نیست.
۲- آیا بشریت به دین نیازمند است؟
این موضوع از طرف دانشمندان جامعه شناس و محققین ادیان به اثبات رسیده است که هیچیک از جامعه های بشری خالی از دینی که مردم به آن ایمان داشته اند، نبوده است. و این قضیه نیز به اثبات رسیده است که انسان در شرایط سخت به نیرویی نیاز دارد که به آن تکیه کند ، و چیزهایی را که دیگران به خاطر ضعف بشری از ایجاد و انجام آن ناتوانند از او بخواهد.
و بسیاری از مردم هر چیز بزرگ و نیرومندی را مانند: خورشید، دریا، آتش، درندگان و حاکمان و قدرتمندان را که می دیدند به عبادت و تسلیم در مقابل آنها می پرداختند. و در کنار آن بسیاری از انسانها هم از زمانی که آدم پا بر روی زمین نهاده خداوند را عبادت می نمایند. و در واقع دین حقیقتی تردید ناپذیر و فطرتی طبیعی است که به هیچوجه نمی توان آن را انکار نمود.
۳- اسلام آیینی بزرگ
این مهم نیست که انسان به مدح و تعریف از آیین خویش بپردازد، بلکه مهم آن است که مدح و ذم براساس دلیل و یقین باشد و چنانچه انسانی که پس مانده های مسلکی خانواده و محیط و شرایط یا مطالعات نادرست، عقل و اندیشه اش را تسخیر نموده اند، از آنها رهایی پیدا نماید، و با روحیه ای جستجوگر و صادق و حقیقت جو با اسلام راستین آشنایی پیدا نماید، به جایگاه بلند و عظمت اسلام پی می برد.
ما در اینجا به برخی از ویژگیهای اسلام اشاره می کنیم:
۴- ویژگیهای اسلام
در ارتباط با ( الله و آفرینش و انسان) اصول اساسی اسلام بیانگر نوعی هماهنگی و سازگاری علمی و واقعی است و در نهایت سادگی این حقیقت را آشکار می نماید که خداوند آفریدگار همه هستی است و به وسیله قدرت خویش زندگی را به وجود آورده و خود به تنهایی کار سر و سامان دادن و ادراه نظام آن را بر عهده دارد.
و به این حقیقت اشاره می نماید که، انسان برترین آفریده و از آفریده های خداوند و جانشین او در سرزمین است، و در راستای تحقق و اجرای مسئولیت جانشینی (علم و آزادی ) کافی را در اختیارش قرار داده، و در همین رابطه روز قیامت از او بازخواست خواهد نمود.
اصول تعالیم اسلام بر (ربانیت) و خداگرایی استوار است. بدین معنا که اسلام وسیله ای است برای ایجاد ارتباط میان انسان و خداوندی که می شنود و می بیند و خوبیها و زیباییها را دوست می دارد و انسانها را به تلاش برای بدست آوریشان فرا می خواند، و پاداش پایدار بهشت را برایشان مهیا گردانیده است.
قانونگذاری و حسابرسی و مالکیت همه مخلوقات از آن خداوندی است که چشمها توانایی دیدنش را ندارند، زیرا جسم و مصنوع نیست و مشابهتی با هیچیک از مخلوقاتش ندارد و از طریق انبیاء و آفریده ها و آثارش او را می شناسیم.
یکی دیگر از ویژگیهای اسلام (ثبات و ماندگاری) و تغییر ناپذیری در اصول و کلیات و (تحول و پیشرفت) در فروع و جزئیات است. و اصول و فروع آن با آیات کتابی که از طرف خداوند به وسیله فرشته ای برای پیامبری شناخته شده ارتباط مستقیم دارد. و در این مورد با همه ادیان پیشین یکسان است، و اصول اندیشه اسلامی با اصول فلسفه متفاوت می باشد و نمی توان آن را مکتبی فلسفی به شمار آورد.
همچنین یکی از ویژگیهای اسلام (فراگیری و واقع گرایی) است. و برای همه امور و عرصه های زندگی طرح و برنامه دارد. و آیینی افسانه ای و اسطوره ای نیست که انسان چشم و گوش بسته باید به توجیهاتش تسلیم شود، بلکه شریعت و راهکار و مقرراتی است برای سروسامان دادن به واقعیتهای زندگی. به همین خاطر انسان مسلمان در همه تصمیم گیریهای خود در طول شبانه روز به رهنمودهای آن مراجعه می نماید، و همچنین اسلام دارای نگرشی جهانی است و برای همه ملتها و با هر زمان و مکانی متناسب و سازگار است.
یکی دیگر از ویژگیهای اسلام آن است که دینی (مثبت و سازنده و آموزنده) است، و آموختن و دانش را واجب می شمارد، و در همه امور و مسایل مربوط به : خرید و فروش و تشکیل خانواده و عدالت و حکومت و قضاوت و تولید و روابط اجتماعی دارای باید و نباید است، و در واقع اسلام نهضت و انقلابی است برای ایجاد آبادانی و سازندگی و امنیت و سعادت بر روی زمین و برای همه انسانها، اما تاکنون بسیاری از اسرار آن بر اندیشمندان و دانشمندان ناشناخته باقی مانده است.
همچنین اسلام دین (توحید و یکتا پرستی) پاک و خالص است. و به بهترین و درسترین روش آنها را ارائه می دهد. و این در شرایطی است که بسیاری از ادیان و مذاهب در ارتباط با توحید دچار کجرویها و کج اندیشیها و درهم ریختگیهای آشکار و نا پذیرفتنی شده اند. اما اندیشه ای که اسلام در مورد یکتا پرستی ارائه می دهد، سبب آرامش روان و اطمینان قلب می شود، و در نظام هستی انسان را در جایگاه دقیق خویش قرار می دهد.
و در ارتباط با واقعیتها لازم به توضیح است که اکنون پانزده قرن از آمدن آیین سپری می شود، و تعداد پیروان آن به یک میلیارد و پانصد میلیون نفر می رسد، پیروانی که اسلام را با چشم احترام نگاه می کنند، و غالباً مردمی پاک کردار و گفتارند و دارای اخلاقی نیک اند و از خوی صبر و شکیبایی برخوردارند. و علی رغم دشمنیها و سرکوبی حکومتهایی که برآنان تسلط دارند، و برخی از آنها برای نابودشان تلاش می کنند، تعداد آنها همچنان در حال بیشتر شدن است، و این پدیده نشانه قوت و عظمت و سازندگی این آیین است.
و در رابطه با مبنا و اعتبار و سندیت تاریخی لازم به یادآوری است که: همه ادیان قبل از اسلام آمدنش را بشارت داده اند. و قرآن که قانون اساسی و اساس اصول و ارزشهای آن است سالم و دست نخورده و با زبان اصلی همچنان در اختیار انسانها قرار دارد. و صحیح ترین و مطمئن ترین کتاب موجود در میان بشریت است و در هر قاره و مملکتی که انسانی زندگی می کند می تواند به خواندن و فهمیدن اصل یا ترجمه آن اقدان نماید.
پیامبر آن شخصیتی است که همه با نسب و گذشته و فرزندان و همسران او آشنایی دارند، و تاکنون هم عده ای از نظر نسبی و خویشاوندی خود را به فرزندانش نسبت می دهند.
تاریخ این آیین از همان سرآغازش در کتابهای معتبر و مطمئن ثبت شده و نگارش یافته است، و در واقع اسلام آیینی خیالی و ساختگی و پدیده ای زاییده تحولات اجتماعی نیست.
اسلام برای (دانش و اندیشه) احترام فراوانی قایل است، زیرا آیه ای از قرآن و فرموده ای از فرموده های پیامبرش یافت نمی شود که با حقیقت علمی ثابتی ناسازگار باشد، و عبادت و مسئولیتی غیرقابل قبول در آن یافت نمی شود، بلکه همه عبادتهای اسلامی برای اهل عبادت و حتی دیگران مایه خیر و منفعت است.
و زمانی که اولین حکومت اسلامی تأسیس گردید، سعادت و امنیت و آزادی و رعایت حقوق انسانی را برای مسلمانان و غیر مسلمانان فراهم گردانید، و پذیرفتن آن تنها از روی انتخاب و اختیار بود.
و تاکنون هم هر حکومتی که به تعالیم و ارزشهای اسلامی پایبند است از نظر روانشناسی عمومی و بهداشت و سلامت جسمی و ارزشهای اخلاقی و عاطفی در پیشاپیش همه حکومتها و جامعه های دیگر قرار دارد.
یکی دیگر از ویژگیهای آیین اسلام پذیرفتن و پیروی سهل و ساده از آن است، و اسلام آوردن هر انسان علاقمندی را تنها با اقرار به شهادت به یگانگی خداوند در فرمانروایی و فریادرسی و حقانیت رسالت حضرت محمد (ص) در حضور دو نفر شاهد می پذیرد. و هیچکس حق ندارد او را برای راست و دروغ بودن ایمانش سوگند بدهد، و کسی نباید برای آگاهی از اسرار درونی او تلاش بنماید و درستی و نادرستی آن را به خداوند می سپارد.
مادیات و مالیات برای پذیرفتن این آیین نقشی ندارد، و از او خواسته نمی شود که بخشی از مال و ثروت خود را به مسلمانان بدهد، یا به کار و خدمتی برای آنها بپردازد، و در مقابل ادای واجبات و مسئولیتهایی مانند: نماز و روزه و حج که پس از پذیرش اسلام بر او واجب می شوند، انتظاری مادی از او نیست، و انسانهای ثروتمند و مستمند بدون تعیین مالیات و شهریه و… یکسان در حد توان آنها را انجام می دهند.
و چنانچه عذرهایی مانند: بیماری و مسافرت برای انسان پیش بیاید، بخشی یا همه آن عبادتها از دوش او برداشته شده و به زمان دیگری موکول می شود.
زکات هم نوعی همکاری اجتماعی و احساس مسئولیت ثروتمندان در مقابل مستمندان است، و نقشی مهمی را در تربیت و اصلاح امور اقتصادی و اجتماعی برعهده دارد.
در مورد ادای عبادتها زنان از آسانگیری بیشتری برخوردارند، که بی ارتباط با سرشت و طبیعت ویژه آنها و اصولی که خداوند و پیامبرش (ص) قرار داده اند، نیست.
همچنین اساس این آیین بر تسامح و چشم پوشی و آسانگیری است، و از تنگ نظری و تجسس و سخت گیری پرهیز می کند، و هرگاه در مورد دو کار رسول خدا اختیار انتخاب می داشت، آسانترین آن دو را – اگر گناه نمی بود – برمی گزید.
اسلام جسم انسان را به عنوان امانتی از طرف خداوند می شمارد که آن را در اختیار او قرار داده است، که به هیچوجه اجازه ندارد عضوی از آن را قطع کند یا آن را آزار بدهد.
انسان مسلمان به همه جانداران و پرندگان و ماهیها و گیاهان و درختان به عنوان نعمت و بخشش خداوند نگاه می کند که آنها را برای خیر و مصلحت در اختیار انسان قرار داده است. و به هیچوجه برخورد نادرست با آنها روا نمی داند، و نباید مورد اذیت و آزار قرار گیرند و به جان هم انداخته شوند، و بجز برای مصلحت و استفاده ضروری و با رعایت شرایطی معین نباید کشته شوند.
بخش آغازین کتاب (فروغ هدایت)
نویسنده: عبدالبدیع صقر
مترجم: عبدالعزیزسلیمی
