اختلاف بر سر جانشینی جلال طالبانی

جلال طالبانی، رئیس جمهوری عراق روز دوشنبه شب دچار سکته مغزی شد و به بیمارستان انتقال یافت. یکی از مشاوران وی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی گفت که وی آن شب در جلسه گفت وگو با نوری مالکی، نخست وزیر عراق بود و اتفاقا حالش هم بسیار خوب بود. او پس از صرف شام با مالکی در حالی که برای استراحت به محل اقامت خود باز می گشت دچار سکته مغزی شده و فورا به بیمارستان انتقال می یابد.

یکی از پزشکان معالج وی نیز در این باره به دیپلماسی ایرانی گفت: «وضعیت جسمانی او به حالت ثبات رسیده است. دیشب (سه شنبه) نزدیک ساعت ۱۱ چشم چپش را باز کرده و علائم بهبودی در او مشاهده شده است. ما توانسته ایم لخته خون را از مغزش خارج کنیم و در حال حاضر هیچ خونریزی ای ندارد. ما منتظریم که وضعیت جسمانی اش بهبود یابد تا وی را به آلمان به یک بیمارستان مجهز منتقل کنیم. او بیشتر دوران درمان خود را در آن جا گذرانده و پزشکان معالج با وضعیت او آشنا هستند. در حال حاضر هواپیمای ویژه او آماده است و منتظریم که در صورتی که تیم پزشکی به این جمع بندی نرسد که به یکی از کشورهای همسایه منتقل شود، او را به آلمان منتقل کنیم.»

بحران جانشینی

در حالی که از مدت ها پیش بحث جاشنینی جلال طالبانی مطرح بوده و توافقات لازم در این رابطه صورت گرفته بود تا برهم صالح جانشین وی شود و کسوت رسول رئیس حزب اتحاد میهنی کردستان شود، اکنون که اوضاع جسانی طالبانی به طور جدی به مخاطره افتاده است، بحث جانشینی طالبانی به یک موضوع بغرنج تبدیل شده است.

روز دوشنبه هیئتی از سوی دفتر نخست وزیری عراق به اربیل رفته بود و با برهم صالح درباره جانشینی طالبانی صحبت کرده بود. این هیئت هنوز هم در در حال رایزنی با برهم صالح در اربیل است. اما مساله این است که نوری مالکی نخست وزیر عراق چندان تمایلی به انتخاب او ندارد و اعضای حزب اتحاد میهنی کردستان را تهدید کرده است که در صورتی که برهم صالح نامزد شود، در مجلس علیه او وارد عمل خواهد شد و تلاش خواهد کرد تا نمایندگان به او رای ندهند. مالکی با برهم صالح موافق نیست و می گوید که وی ویژگی های لازم برای انتخاب شدن به سمت ریاست جمهوری را ندارد و برای این سمت سنش نیز کم است.

ائتلاف دولت قانون به ریاست نوری مالکی اکثریت نمایندگان پارلمان را در اختیار دارد.

یکی از نزدیکان مالکی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی گفت که وی معتقد است که مطابق قانون اساسی در چنین وضعیتی باید معاون رئیس جمهور به مدت یک ماه مسئولیت های وی را بر عهده بگیرد. از این رو باید مطابق قانون خضیر الخزاعی، معاون رئیس جمهور به طور موقت سرپرست ریاست جمهوری عراق شود و پس از آن بحث بر سر جانشینی او مطرح و در پارلمان به رای گذاشته شود. وی نیز تاکید کرد که مالکی با انتخاب برهم صالح چندان موافق نیست.

سه شنبه شب حزب اتحاد میهنی کردستان تشکیل جلسه داد و به اتفاق آرا برهم صالح را به عنوان جانشین رئیس جمهور معرفی کرد. برهم صالح ۵۲ ساله، مهندس عمران و مهندس کامپیوتر از دانشگاه لیورپول، فرد مورد اعتماد امریکایی ها است و ارتباطات تنگاتنگی با آنها دارد ولی در عین حال رابطه اش با تهران نیز بسیار نزدیک و صمیمی است.

در این میان بحث سرپرستی عادل عبدالمهدی و احتمال انتخابش به عنوان جانشین رئیس جمهور نیز مطرح شده است. دیپلماسی ایرانی این موضوع را با یکی از مقام های مجلس اعلا در تهران که نخواست نامی از او برده شود، مطرح کرد. وی در این باره گفت: «در هیچ کجا از قانون اساسی عراق قید نشده است که رئیس جمهور باید کرد باشد. این مساله تنها یک مساله توافقی است نه قانونی. با این حال شانس آقای عبدالمهدی هم بسیار پایین است. این شایعات را ما هم شنیدیم. ولی به هیچ وجه نمی توانیم انتظار داشته باشیم که آقای عبدالمهدی رئیس جمهور عراق شود. به هر حال توافقاتی وجود دارد که مطابق این توافقات شانس آقای عبدالمهدی بسیار پایین است. از سویی مخالفت ها با انتخاب وی نیز بسیار بالا است. به ویژه از سوی کردها که ریاست جمهوری را حق خود می دانند.»

در این میان نام هوشیار زیباری نیز مطرح شده است. هوشیار زیباری، وزیر امور خارجه عراق از کردهای وابسته به حزب دموکرات کردستان به ریاست مسعود بارزانی است که روابط خوبی با نوری مالکی نخست وزیر عراق دارد. این مقام مجلس اعلا در این باره گفت: «هوشیار زیباری چون که کرد است و با همه جریان ها رابطه خوبی دارد، می تواند به این سمت انتخاب شود. اما مساله این است که پست ریاست جمهوری بر اساس توافقات انجام شده سهم حزب اتحاد میهنی کردستان است و هوشیار زیباری از حزب دموکراتیک کردستان به ریاست مسعود بارزانی است. از این رو اعضای حزب اتحاد میهنی نمی پذیرند که کسی غیر از اعضای این حزب برای جانشین طالبانی انتخاب شود. علاوه بر آن حزب اتحاد میهنی نیز بر انتخاب برهم صالح پافشاری دارد. آنها می گویند که ما نامزد خودمان را انتخاب کرده ایم و نباید به دنبال افراد دیگر رفت. برهم صالح باید رئیس جمهور شود و کسوت رسول، رئیس حزب اتحاد میهنی کردستان.» 

شکاف در حزب اتحاد میهنی کردستان

به رغم این که حزب اتحاد میهنی کردستان بر برهم صالح برای ریاست جمهوری عراق و جانشینی جلال طالبانی، توافق کرده است اما اخباری به گوش می رسد که نشان می دهد اختلاف ها در درون آنها آغاز شده است.

آن چه بیش از انتخاب نامزدی برای ریاست جمهوری سبب اختلاف ها شده، انتخاب رئیس برای ریاست حزب اتحاد میهنی کردستان است. در حالی نام کسوت رسول برای ریاست حزب مطرح است و جلال طالبانی توافق همگان را برای جانشینی وی در حزب کسب کرده که منابع آگاه به دیپلماسی ایرانی می گویند که قباد طالبانی، پسر جلال طالبانی، هیرو خان، همسر جلال طالبانی و نوشیروان مصطفی که از رهبران جدا شده حزب اتحاد میهنی است و ریاست حزب تغییر را بر عهده دارد نیز خود را برای ریاست حزب اتحاد میهنی آماده کرده اند. کسوت رسول در حال حاضر معاون دبیر کل حزب اتحاد میهنی کردستان است.

قباد پیش از این در امریکا به سر می برد و اخیرا به عراق بازگشته است. همسری یهودی دارد و از افراد بسیار نزدیک به امریکایی ها که ارتباطات تناتنگی با آنها دارد، محسوب می شود. قباد با حمایت مادر تلاش های تازه ای را برای جانشینی پدر در حزب آغاز کرده است. اگر چه مادر خود داعیه ریاست بر حزب را دارد ولی اگر نتواند به این هدف برسد برای رساندن پسرش به این سمت تلاش خواهد کرد. احتمالا وی به نفع پسرش از ریاست حزب کناره گیری کند.

در این میان نوشیروان مصطفی که از چهره های پرنفوذ و مورد قبول در میان کردها و حزب اتحاد میهنی است نیز بی میل نیست که به رهبری حزب اتحاد میهنی برسد. وی اواخر سال ۲۰۰۶ و در پی اختلاف با مام جلال و اتهامی که به وی و خانواده اش بر سر اختلاس ها و فسادهای مالی می زد از این حزب استعفا داد و فراکسیون تغییر را ایجاد کرد که جایگاه ویژه ای نزد کردها دارد. نوشیروان مصطفی پیش از جدایی از حزب اتحاد میهنی سمت معاون دبیر کلی حزب را بر عهده داشت. وی چهره ای فرهنگی است و از چهره های محبوب کردها محسوب می شود که بسیاری از اعضای حزب اتحاد میهنی همچنان به وی تمایل دارند. تمایلات مارکسیستی او نزد همه معروف است.

بازانتشار: یکشنبه ۳ دی ۱۳۹۱

منبع: دیپلوماسی ایرانی