صــــلاح الـــدّین.نــت پایگاه اینترنتی عبدالعزیزسلیمی (نویسنده و مترجم)
(درارتباط با پدیده ویروس کرونا)
نگاهی درون دینی به پدیده کرونا، اسباب و زمینه های بروز آن, ارتباطش با راهکارها و رویکردهای نظام جهانی سلطه, خودکامگی حاکمان، غارتگری سرمایه داران و غرور علمی و نظامی موجود در عصر مدرنیته و…
وَما أَصابَکُمْ مِنْ مُصِیبَهٍ فَبِما کَسَبَتْ أَیْدِیکُمْ وَ یَعْفُوا عَنْ کَثِیرٍ» سوره شوری: آیه ۳۰»
« هر مصیبتی که برای شما پیش آمده به سبب دست آورد خودتان بوده است، و آفریدگارتان از(مجازات شما در مورد) بسیاری از آنها صرف نظر می کند.»
در رابطه با پدیده «ویروس کرونا» لازم به یادآوری است که، نظام هستی بر اساس برخی از قوانین و سنت ها همچون: جاذبه، حرکت، اثرگذاری و اثرپذیری مواد و موجودات بر روی یکدیگر، علت و معلول و سبب و مسبب و… قرار دارد، همچنین هیچ پدیده ای بدون پدید آورنده و هیچ رویدادی تصادفی و در وادی زندگی هیچ صدایی بدون پژواک نیست.
بیگمان بر پایه قانون عمل و عکس العمل دستآورد انسان نیز در دستکاری غیرعلمی و غیر ضروری ژن های بنیادین برخی از گیاهان و جانوران پیامدهای ناگوار و فاجعه باری را سبب شده، همچنین نقش گازهای متصاعد از پالایشگاه ها، کارخانه ها، دود ماشین ها و… بر روی لایه اوزون که دگرگونی های آب و هوایی زیانباری را در پی داشته یکی از چالش های بزرگ زندگی انسان معاصر است.، از سوی دیگر نباید فراموش کنیم که جسم و جان انسان نیز تحت تأثیر پدیده ها و دگرگونی های سودمند و زیانبار محل سکونتش قرار دارد، و پیامدهای آن شامل حال او هم می شود.
هر چند فلسفه وجودی انسان و هویت یافتن او با چگونه اندیشیدن، چگونه زیستن و نوع نگاهش به آفریدگار، آفریده و آینده گره خورده و برای رقم زدن سرنوشت خویش در این سرا و سرای دیگر استعداد و حق انتخاب یکی از گزینه های ناهمگون: دانایی و نادانی، حق پذیری و حق ستیزی، یکتاپرستی و شرک ورزی، خیر و شر، دادگری و ستمگری، خدمت و خیانت، سازندگی و عقب ماندگی و… داده شده و همراه با آن در باره پیامدهای نیک و بد هر یک از آن گزینه ها به او مژده و یا هشدار داده شده است.
همچنین انسان با توجه به سرشت اجتماعی بودن، خواسته یا ناخواسته زندگیش در چهارچوب روابط با دیگر انسان ها معنا پیدا می کند و تعریف می شود و وجود جامعه های کوچک و بزرگ کارآمد نیز بدون مدیریت آن ممکن نیست و زندگی آدمی از رویکردها و راهکارهای مدیریت جامعه، میزان برخورداری از حقوق و پایبندی به مسئولیت هایش در زمینه های مختلف اقتصادی، سیاسی و.. تأثیر پذیر است.
به گواهی گذشته و حکایت حاضر بر اثر آئین، اخلاق و قانون گریزی بسیاری از آدمیان به ویژه ارباب قدرت ، اصحاب ثروت و تجارت پیشگی برخی از عالمان و روشنفکران و برده صفتی بسیاری از نظامیان و کارگزاران جامعه هاست که بذر شوم شکاف اجتماعی و نزاع طبقاتی در بستر زندگی پاشیده می شود و چنانچه این علف هرز به موقع کنده و دور انداخته نشود، روز به روز رشد و نمو بیشتری پیدا می کند و در چنان فضایی – بر اساس قانون عمل و عکس العمل- برخی از فرودستان و ستمدیدگان از حقوق شهروندی و انسانی خود دفاع می کنند، و فرادستان ستمگر نیز با بهره گیری از اهرم های قدرت و ثروت و پاسداری از منافع خویش به سرکوب آنان می پردازند، و با گذر زمان گسترش این نزاع ها زمینه فساد، نابسامانی، نا أمنی، جنگ، ویرانی، فقر و عقب ماندگی اقتصادی و سیاسی گسترده تری فراهم می شود.
با مراجعه به قصه های راست و راهگشای قرآن، به ویژه در لابلای ماجرای «موسی ع و فرعون» نمونه آشکاری از رویارویی میان پیام آوران آزادی انسان از بردگی و بندگی سرکشان و خودکامگان را مشاهده می‌نماییم، و می‌بینم که خدای متعال آن دو دسته را به عنوان دو مکتب و دو رویکرد – یکی انسانی، ارزشی، قانونمدار و مردم محور، و دیگری را خوکامه، مردم ستیز و اخلاق گریز معرفی می‌نماید.
با نگاهی گذرا به ساختار و پایه های مکتب و ویژگی های رفتار اجتماعی نظام فرعونی معرفی شده در قرآن و مقایسه آن با بنیان ها و رفتارهای نظام جهانی سلطه – که حق وتوی پنج دولت در شورای امنیت تنها یکی از مظاهر آن است- به وجود همسانی و همسویی های بسیاری میان آنها پی می بریم، ویژگی هایی چون:
- تمامیت طلبی و تمرکز قدرت و ثروت
- دسته بندی شهروندان جامعه بشری به خودی و غیر خودی و دوست و دشمن
- حذف ، تحقیر و منزوی نمودن مخالفان
- به بردگی گرفتن برخی از دولت ها، اشخاص و احزاب
- ادعای بر حق بودن و پاسداری از ارزش ها و یکپارچگی جامعه
- ادعای مبارزه با فساد اقتصادی و اجتماعی و..
از سویی بخاطر ضعف های درونی نظام سلطه قرار گرفته بر روی سه پایه: فرعون، قارون و هامان» و ناکارآمدی روش بهره گیری از ابزارهای کهنه و نو «زر و زور و تزویر» فرعونیان سرانجام در دریای ستم و زورگویی خود غرق شده و می شوند.
«… وَ فِرْعَوْنَ ذِی الْأَوْتادِ * الَّذِینَ طَغَوْا فِی الْبِلادِ * فَأَکْثَرُوا فِیهَا الْفَسادَ * فَصَبَّ عَلَیْهِمْ رَبُّکَ سَوْطَ عَذابٍ * إِنَّ رَبَّکَ لَبِالْمِرْصادِ» ۱۰-۱۴ سوره الفجر
«… و با فرعون، صاحب قدرت استوار* آنان که در جامعه ها زورگویی و خودکامگی کردند* فساد و تباهى را در آنها گسترش دادند* سپس پروردگارت تازیانه مجازات را بر سر آنان فرود آورد* یقیناً پروردگارت در کمین (فرعونیان و ستم پیشگان) است.»
جای انکار نیست که سیاست گذاران بسیاری از نظام ها و دولت های عصر حاضر- که فرض بر این است ناخدایان و سکانداران هدایت کشتی جامعه به ساحل امنیت، رفاه و آرامش باشند- بخاطر بینش، منش و روش های ناکارآمد خود، راه غرور، خودکامگی و ناپرهیزکاری را در پیش گرفته و فساد و تباهی گسترده ای را در جامعه – به ویژه در دو عرصه سیاسی و اقتصادی – پدید آورده اند:
الف: در حوزه سیاسی
– بسیاری از نظام ها و دولت ها به ارزش های پذیرفته شده و قوانین آسمانی و زمینی چون: شایسته سالاری، دادگری، اعطای آزادی های سیاسی و اجتماعی، رعایت حقوق شهروندی و.. بی اعتنایی نموده و می نمایند و جفاکارانه کشتی جامعه را با امواج پر تلاطم و طوفان های سهمگین روبه رو می سازند، ارباب قدرت و اصحاب ثروت برای دستیابی به اهداف خود و از میدان بیرون راندن اکثریت شهروندان، با یکدیگر هم پیمان می شوند.
– سردمداران نظام جهانی قرار گرفته بر حفظ سلطه اقتصادی و سیاسی، آتش جنگ های فرقه ای، دینی، قومی و… را با استفاده از زمینه های نادانی و ناپختگی همچنین با بهره برداری از نیاز نیازمندان و طمع ورزی ناپرهیزکاران، شعله ور می سازند.
با نگاهی به آمار قربانیان جنگ ها در صد ساله اخیر بیش از پیش به حجم آتش فتنه ای که تمدن وحشی معاصر و برخی از خودکامگان در منطقه، آنها را شعله ور ساخته اند، پی می بریم:
- جنگ شبه جزیره کره: ۳٫۵ میلیون کشته و زخمی
– جنگ ویتنام: کشته و زخمی شدن بیش از دو میلیون و۳۵۰ هزار آمریکایی و ویتنامی.
– قربانیان جنگ هشت ساله میان ایران و عراق: ۵۰۰ هزار نفر
– جنگ اول خلیج فارس: ۲۰۰ هزار کشته
– جنگ بوسنی: ۱۰۰ هزار کشته
– جنگ کوزوو: 5 هزار کشته
– جنگ افغانستان بعد از وقوع ۱۱ سپتامبر: ۸۰ هزار کشته
– جنگ دوم خلیج (جنگ غرب در عراق): 800 هزار الی ۱ میلیون کشته
– جنگ در سوریه: بیش ۵۵۰ هزار کشته (۱)
همچنین بر کسی پوشیده نیست که قدرت های بزرگ جهانی برای حفظ منافع نامشروع و غیر قانونی نظام سلطه سیاسی و اقتصادی خود ده ها سال است از ارگان ها و نهادهای بین المللی استفاده ابزاری می کنند و نه اینکه چشمان خود را بر روی کشتار، ویرانی، آوارگی، روبه روشدن با سرما، گرما و بیماری میلیون ها انسان در سوریه، عراق، یمن، لیبی و… بر هم می نهند، بلکه در بسیاری از موارد با دولت های وابسته به خود نیز بر ضد مردم همدست می شوند.
– دولت چین (مرکز بروز ویروس کرونا) سال هاست میلیون ها مسلمان از قوم اویگور را با هدف دین و ملیت زدایی از آنان در اردوگاه ها قرنطینه نموده و کودکان را از خانواده هایشان جدا کرده است.
– برخی از دولت های غربی – همچنین روسیه – برای پاسداری از امنیت صهیونیست ها، و بر سر قدرت نگاه داشتن دیکتاتورهای حافظ منافعشان و رویارویی با خیزش های آزادی و عدالت خواهی مردم، خود را به آب و آتش زده و می زنند.
– آزادیخواهان، استقلال طلبان اهل اعتدال و ستم دیده را به اوصافی چون: بنیادگرا، تروریست، تندرو، تکفیری و… متهم می کنند.
ب: در حوزه اقتصادی و نظامی
یکی از پیامدهای شوم نظام سلطه معاصر تمرکز و انباشتگی ثروت در دست تعدادی اندکی از اعضای (ائتلاف ثروت و قدرت) است، بنا بر آمارهای منتشر شده دارایی های ۳ سرمایه دار آمریکایی «بیل گیتس»، «جِف بزوس» و «وارِن بوفِت» در مجموع ۲۴۸ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار است، که میزان آن از ثروت خالص ۱۶۰ میلیون آمریکایی که معادل ۵۳ درصد از خانوارهای این کشور را تشکیل می دهد، بیشتر است.(۲)
- همچنین بنا بر ادعای نوام چامسکی – استاد برجسته دانشگاه MiT – بیش از ۷۵% در آمدهای خارجی دولت آمریکا از راه های غیر قانونی و چپاول ثروت های مردم جهان سوم تأمین می شود.
- برخی از دولت های استعمارگر با حمایت دولت های وابسته و مورد حمایت خود ثروت و سامان ملت های آفریقایی و آسیایی را غارت می کنند، و با هر معترضی در آن کشورها به بهانه رویارویی با تروریزم و بوکوحرامی و تندوریی مبارزه می کنند.
برخی از گزارش ها و تحلیل های اخیر حکایت از این دارد که، ترامپ رئیس جمهور آمریکا در راستای پر کردن انبارهای استراتژیک کشورش از نفت ارزان قیمت عربستان و پائین آوردن بهای بنزین در ماه های پیش و پس از انتخابات ریاست جمهوری آینده، با هدف بسیج مردم به دادن رأی به نفع خود، با دوستانش – یعنی بن سلمان ولیعهد عربستان و پوتین رئیس جمهور روسیه در مورد میزان تولید و بهای نفت به توافق رسیده اند، اما برای فریب افکار عمومی جهانی به دروغ از جنگ نفتی میان عربستان و روسیه سخن می گویند.(۳)
– تعدادی از کارشناسان امور اقتصادی و نظامی بر این باورند که چنانچه ۱۰% از بودجه نظامی ۷۹۳ میلیار دلاری نظامی کشورهای جهان کاسته و برای مبارزه با فقرو گرسنگی هزینه شود، فقر و گرسنگی در جهان باقی نخواهد ماند، لازم به یآدآوری است که بنا بر آمارها در عصر مدرنیته سالانه بیش از ۵ میلیون انسان بر اثر گرسنگی و سوء تغذیه جان خود را از دست می دهند. (۴)
– هر چند برای برآورد زیان های اقتصادی ناشی از ویروس کرونا هنوز زود است، اما چنانچه کشورهای صنعتی و ثروتمند – به ویژه دولت های عضو G20- بخشی اندک از بودجه سالیانه خود را برای کمک به کشورهای فقیر غارت شده و رفع تبعیض اختصاص می دادند، اکثریت مردم جهان دارای زندگی بهتر، زیباتر و انسانی تری می بودند.
– بیگمان چنانچه نظام سلطه سیاسی و اقتصادی جهانی بخواهد همچنان از حاکمان خودکامه و عقب مانده حمایت کند، بر ضد دولت ها و مردمی که به دنبال آزادی و استقلال هستند توطئه نماید، و چون گذشته شکاف طبقاتی و اقتصادی موجود میان شمال و جنوب و شرق و غرب را حفظ کند و دولتمردان و ثروتمندان همچنان:
– راه زورگویی و غارتگری را در پیش گیرند.
– اختیاراتی فراتر از اختیارات خداوند را برای خود قائل شوند.
– بندگان خدا را به بردگی بگیرند.
– و دارایی هایشان در راه اهداف و امیال نادرست خویش هزینه نمایند..
در اینچنین اوضاع سیاسی و اقتصادی جهانی فاجعه باری است که – در چهارچوب قوانین حاکم بر هستی و زندگی – به سیلی سخت و تلنگری تند نیاز پیدا می کنند، شاید که در باره باورها، رویکردها و عملکردهای گذشته خویش بیندیشند و به خود بیایند و پیش از دست دادن فرصت زودگذر زندگی، از زورگویی، ستم، جنگ افروزی، دروغگویی و دجالگیری خویش دست بردارند، در غیر این صورت بنا بر سنت های آفریدگار انسان و جهان، باید منتظر باشیم که گاه و بیگاه آتش بلاهایی چون ویروس «کرونا» گریبانیگیر همگان شود و تر و خشک و گناهکار و بیگناه و ناخدا و با خدا را باهم بسوزاند، و البته در لابلای آن:
- بی پایگی و ناکارآمدی برخی از باورهای مذهبی، سیاسی و شیوه اداره برخی از جامعه ها را روشن نماید.
- کانون های قدرت سیاسی، اقتصادی، مدیریتی و دستآوردهای علمی بسیاری از مدعیان دانش و تمدن را هدف قرار دهد، تا دریابند که موشک های هسته ای، هوشمند نقطه زن، ناوهای هواپیمابر و ارتش های میلیونی – که میلیاردها دلار و درهم و دینار از سرمایه های مردم را برای ساخت و سازماندهی آنها هزینه کرده اند، در برابر بروز برخی از پدیده های کوچک و بزرگ و پیدا و پنهان هستی – ناکارآمدتر از آنی هستند که فکرش را می کنند.
- همچنین اینگونه «مکافات عمل ها» مراکز حساس اقتصادی، کارخانه های بزرگ تولیدی، سیستم حمل و نقل هوایی و زمینی، مدیریت بحران، پیشرفت های بهداشتی و دانش پزشکی، گردهمایی های کوچک و بزرگ… آنان را به چالش بکشاند، و رؤسای جمهور و اعضای دولت ها و نظامیان را دچار هراس و سردرگمی نماید.
و به آنان یادآور شود که:
- شما آدمیان – به ویژه عالمان، دانشگاهیان و حاکمان- با هدف پیشگامی در یکتاپرستی، پرهیزکاری، تمدن سازی ارزشی و اخلاق و انسان محور و ایجاد و گسترش دادگری مأمور بوده و مسئول هستید.
- ثروت ها، امکانات و فرصت های زیر و روی زمین تنها برای بهره گیری اقلیتی سرمایه دار رانتخوار سیری ناپذیر آفریده نشده اند، بلکه همه آنها را برای همه شما انسان ها صرف نظر از نژاد، دین و رنگشان پدید آمده اند.
- شما ناخدایان کشتی زندگی بیش از دیگران بر اثر غرور، ندانمکاری، ستم، دزدی و دروغگویی راه را با بیراهه اشتباه گرفته اید.
- بخاطر دنباله رویی از باورهای بی بنیان و راهکارهای نادرست، زندگی را برای خود و جهانیان جهنم کرده اید.
- آغاز و انجام خود را بدست فراموشی سپرده و در باره فرصت کوتاه عمر دارید فرصت سوزی می کنید.
در پایان با اطمینان می توان گفت که: جهان پیش و پس از دمیدن آتش کرونا در خرمن غرور و خودکامگی و اخلاق ستیزی و دین گریزی برخی از گروها، دولت ها و اشخاص با یکدیگر متفاوت خواهند بود، اما تنها خردمندان اخلاق مدار و حق پذیرند که به خود می آیند، از خواب غفلت بیدار می گردند، پژواک صدای خویش را در وادی زندگی می شنوند، از این رویداد بزرگ درس عبرت می گیرند و در باره باورها، و راهکارها و رویکردهایشان بازنگری می کنند، اما بنا بر آموزه های قرآنی و تجربه های تاریخی، خردمندان و اندرزپذیران – به ویژه در بین ارباب قدرت و اصحاب ثروت- بسیار اندک اند.
چون تقاص ظلم خود پس داده ای این چنین در خاک وگل افتاده ای
این سخن را بشنو در پایان کار از بزرگان قدیمِ این دیار
از مکافات عمل غافل مشو گندم ازگندم بروید جو زجو
چون کلام رهگذر اینجارسید سربه زیرانداخت آن مرد پلید
زیرلب با خود همی گفت وگریست مردن من بهتراز این زندگیست
ع – سلیمی – 3 فروردین ۱۳۹۹
———————–
- https://www.tasnimnews.com/fa/news/
- http://www.ibena.ir/news/77381/
- برنامه ماوراء الخبر- شبکه خبری الجزیره ۱فروردین ۹۹
- https://www.worldometers.info/fa/
