مصاحبه با گلبدین حکمتیار
سؤال: اگر پاکستان را از منظر افغانستان بنگرید و ارزیابی کنید، در مورد پاکستان چه میگویید؟
حکمتیار: پاکستان در قبال افغانستان سیاست ثابت و مستقل نداشته و موضع گیریهایش با واشنگتن همیشه هماهنگ بوده است. گاهی سیاستهایش به نفع هر دو کشور مسلمان و گاهی به ضرر هر دو بوده است. ما معتقدیم سیاستهای پاکستان هم به افغانها و هم به ملت پاکستان صدمه زده است.
تأسیس گروههای ویژه افغانی در پاکستان به سفارش آمریکا برای ایجاد اختلاف در صفوف مجاهدین و جلوگیری از رهبری مقاومت توسط حزب اسلامی که تنها آغازگر مقاومت بود، تحمیل استاد ربانی به عنوان رئیس جمهور، مخالفت با نظر حزب اسلامی مبنی بر انتقال قدرت از دکتر نجیبالله به حکومت موقت غیر ائتلافی و برگزاری انتخابات آزاد و عادلانه و حمایت از حکومتهای قبلی و همکاری با آمریکا در حمله به افغانستان و اشغال کشور ما توسط نیروهای ناتو، از جمله این اشتباهات بود.
ولی موضع گیریهای اخیر اسلامآباد و عدم شرکت در کنفرانس بن دوم، اخراج نیروهای آمریکایی از پایگاه شمسی در بلوچستان و بستن راههای تدارکاتی ناتو و حمایت اخیر نخست وزیر پاکستان از مذاکرات بینالافغانی بدون وساطت بیگانگان از مواردی است که میتوان آنرا حرکت به سمت مسیر درست تلقی کرد.
حزب اسلامی، از هرنوع ابتکار و پیشنهادی که به خروج بی قید و شرط نیروهای خارجی از افغانستان منجر شده و بر مذاکرات بینالافغانی بدون وساطت بیگانگان تأکید کند و به حق مسلم افغانها در تعیین سرنوشتشان احترام بگذارد و راه را برای ایجاد حکومت موقت و انتخابات آزاد و عادلانه باز کند، حمایت میکند.
سؤال: همیشه سازمان استخبارات پاکستان ISI متهم به همکاری با طالبان و حمایت از آن گروه میشود، شما رابطه ISI و طالبان را چگونه میبینید؟
حکمتیار: این حرفها از سوی لایههایی عنوان میشود که وابسته به شبکههای جاسوسی چون سیا، کا.گ.ب و موساد و … هستند. آی.اس.آی همواره مخصوصاً در بیست سال گذشته با سیا همنوا و همگام بوده است.
مجددی و ربانی در پاکستان نامزد ریاست جمهوری شدند. پاکستان به سقوط طالبان و اشغال افغانستان توسط آمریکا به میزان زیادی همکاری و در کنفرانس اول بن شرکت و از طرح انتخاب کرزی به عنوان رئیس جمهور حمایت کرد.
سؤال: حامد کرزی همیشه از شما با احترام یاد کرده و خواهان برگشت شماست. شما حامد کرزی را چگونه تعریف میکنید و نظرتان در مورد او چیست؟
حکمتیار: اگر جناب حامد کرزی خروج بی قید و شرط نیروهای خارجی و تأسیس حکومت اسلامی بعد از آزادی افغانستان را تأیید کند، ما نه تنها هیچ مشکلی با وی نخواهیم داشت بلکه از موضع او حمایت خواهیم کرد.
من این مطلب را در پاسخ به پیامهایش به او نوشتهام که حزب اسلامی حاضر است از یک حکومت نسبتاً خوب حمایت کند.
با توجه به این حقیقت که دشمنان اسلام به هیچ وجه حاضر نیستند شاهد تأسیس حکومت اسلامی در افغانستان به ویژه تحت رهبری حزب اسلامی افغانستان باشند.
همسایههای ما نیز از تأسیس حکومت اسلامی نگران هستند در چنین شرایطی حاضریم از حکومت نسبتاً خوب حمایت کنیم.
باید توجه داشته باشیم در شرایط کنونی که کشور ما توسط نیروهای ناتو اشغال شده و هر روز دهها افغان به خاک و خون کشیده میشوند و سربازان آنها در شب و روز وارد خانههای افغانها شده و بازرسی میکنند و هر که را میخواهند میکشند و اسیر میکنند و به زندان میاندازند و به مقدسات ما اهانت میکنند، در چنین شرایطی ما فقط یک دشمن داریم.
ما تمامی نیروهای خود را علیه یک دشمن بسیج کردهایم و حاضریم تمامی دشمنیهای دیگر را فراموش کنیم.
سؤال: خبرهایی از گفتوگوهای شما با دولت منتشر شد، نتیجه آن گفتوگوها چه بود؟
حکمتیار: حکومت کابل نه صلاحیت کافی در مورد مسائل مهمی چون خروج نیروهای بیگانه از افغانستان دارد و نه میتواند اجازه دهد با خاتمه جنگ صلح پایدار در کشور تأمین شود.
وجود عناصر وابسته به کشورهای دیگر که منافع ملی خود را در ادامه جنگ میبینند، نمیگذارند این حکومت با طرحی توافق کند که جنگ خاتمه یابد.
شما میدانید کمونیستها با توقف جنگ مخالفند جبهه شمال هم با آن مخالفت میکند. گروههای دیگری نیز که در سایه حمایت آمریکا به امتیازات چشمگیر دست یافتهاند با آن مخالفند.
اطراف رئیس جمهور را افرادی پر کردهاند که از توقف جنگ و خروج نیروهای بیگانه نگرانند.
سؤال: شما، طالبان و القاعده در برابر نیروهای خارجی و دولت افغانستان میجنگید، تفاوت شما با هم چیست؟ چه شباهتهایی با هم دارید؟
حکمتیار: ما در برابر اشغالگران و جنگ تحمیلی آنان، مستقل از یکدیگر مقاومت میکنیم هر کس سیاستهای مستقل خود را دارد. حزب اسلامی سابقه خیلی طولانیتری از طالبان و القاعده دارد. عمر حزب اسلامی تقریباً سه برابر عمر طالبان است.
سؤال: شما بیش از سی سال است که میجنگید، دستاورد شما برای مردم افغانستان از این جنگها چه بوده است؟
حکمتیار: اجازه دهید نخست پرسشتان را تصحیح کنم و پس از آن پاسخش را عرض کنم. بیش از سی سال است که کشور ما مورد تهاجم ابر قدرتها و متحدان منطقهای آنان قرار گرفته است و مردم ما با جنگ تحمیلی روبرو بودهاند و به دفاع از دین و استقلال و آزادی خود وادار شدند.
این جنگ را مسکو آغاز کرد و برای واشنگتن به میراث گذاشت. پس از خروج نیروهای شوروی از افغانستان ما با جنگی روبرو بودیم که مسکو و واشنگتن و برخی از همسایههای ما در پشت آن قرار داشتند و برای ادامه آن ائتلافی از گروههای مزدور را درست کردند و به تأمین و تجهیز آنها پرداختند و مأموریت ادامه این جنگ را به عهده نیروهای ائتلاف گذاشتند.
من در تمام این مدت در کنار مردمم قرار گرفتم و از مردمم دفاع کردم. تا زندهام در کنار مردم مظلومم خواهم بود و اگر سی سال دیگر هم زنده باشم مردم مظلوم خود را هرگز تنها نخواهم گذاشت. ما آمریکاییها را هم چون روسها از سرزمین خود بیرون خواهیم کرد.
شما دیدید که اعتراضات چه به روز آنها آورد و فرعون زمان را وادار به پوزش کرد. اوباما گفت: اعتراضات مردم در حادثه سوزاندن قرآن نشان داد که جنگ افغانستان باید خاتمه یابد و سربازان ما به کشورشان برگردند.
سؤال: روابط شما با طالبان و القاعده چگونه است؟
حکمتیار: ما با طالبان و القاعده روابط خاصی نداریم.
سؤال: چقدر در افغانستان نیرو دارید؟
حکمتیار: درباره قدرت حزب اسلامی در گذشته از روسها و اکنون از آمریکاییها بپرسید. شاید آنها بهتر بتوانند به شما در این زمینه اطلاعات بدهند. اداره امنیت کابل هم میتواند به شما کمک کند این اداره همواره به حکومت و آمریکا گزارش میدهد که دشمن اصلیتان حزب اسلامی است.
یکی از والیان شمال که همکار آمریکا است حکومت افغانستان و رئیس جمهور از عزل او عاجز است برای همین او در شمال با مخالفت حزب اسلامی روبرو است.
سؤال: منابع کمکی شما چه کسانی هستند؟ (سلاح، مهمات، منابع غذایی و دارو را از کجا تأمین میکنید؟)
حکمتیار: ما با اعتقاد به خدا این جنگ را آغاز کردهایم و خدا را برای خود کافی میدانیم و به منبع دیگری چشم طمع و امید نداریم و در زمین جز افراد مؤمن و مجاهد منبع دیگری نداریم.
سؤال: در صورتی که خارجیها افغانستان را ترک کنند، شما قادر نیستید افغانستان را کنترل کنید و تجربه گذشته نشان داده است طالبان شما را نمیپذیرند. فکر میکنید سرنوشت افغانستان باید به دست طالبان افتد؟ (جنگ بین نیروهای شما و طالبان در بغلان در سال ۲۰۱۰ یکی از نشانههای عدم توافق شما با طالبان است.)
حکمتیار: اگر نیروهای خارجی افغانستان را ترک کنند و مداخلات بیرونی در امور داخلی کشور ما متوقف شود، افغانها قادرند کشورشان را اداره کنند و مسائل داخلی خود را خودشان حل کنند. خروج نیروهای شوروی و حوادث پس از آن را نمیتوان به خروج احتمالی نیروهای ناتو ارتباط داد. در آن زمان نیروهای شوروی با توافق خائنانه با آمریکا از کشور ما خارج شدند اما کمونیستها را بر اریکه قدرت گذاشتند و جبهه اطلاعاتی شامل کمونیستها و غربیها را تشکیل داده و مأموریت نیمه تمام شوروی را به آنها سپردند. تمامی جنگهای پس از خروج نیروهای شوروی جنگ خارجی بود نه داخلی و نقش اصلی را در جنگها همان جریان کمونیست داشت.
مسئله این نیست که چه کسی ما را میپذیرد و چه کسی نمیپذیرد، مسئله این است که چه کسانی خواهان آزادی کشور هستند و در برابر اشغالگران میجنگد و چه کسی در کنار و در خدمت اشغالگران است؟ ما هر افغان مجاهد و آزادیخواه را برادر و همسنگر خود میخوانیم. ما حاضریم دستان کسانی را ببوسیم که سنگی را به سوی تانک ناتو پرتاب میکنند.
ما حاضریم از هر افغانی که مورد تأیید مردم ما باشد و او را مردم انتخاب کنند، پس از آزادی کشور حمایت کنیم.
جنگ در بغلان از سوی ستیزهجویان کمونیستی چون جنرال مراد و جنرال انور احدی، اعضای فعال جبهه شمال و نوکران سابق اتحاد جماهیر شوروی و خدمتکاران کنونی آمریکا، برای تضعیف مقاومت به عنوان طالبان علیه حزب اسلامی آغاز شد. کسانی که به نام طالبان علیه حزب اسلامی بسیج شدند و دوباره به دولت پیوستند.
سؤال: آینده گفتوگوهای صلح را در چه میبینید؟ جایگاه حزب اسلامی به رهبری شما در این گفتوگوها چیست؟ آیا احساس نمیکنید شما به حاشیه رانده شدهاید؟
حکمتیار: تا آنجا که من اطلاع دارم، مذاکرات امیدوار کنندهای بین آمریکا و مخالفان او صورت نگرفته و همچنین در گفتوگوهای حکومت افغانستان و مجاهدین و طالبان هم به همین شکل.
کاخ سفید زیر فشار جنرالهای جنگ طلب قرار دارد و نمیگذارند اوباما به تعهداتش در مورد خاتمه جنگ در افغانستان عمل کند و نیروهای آمریکایی را به آمریکا برگرداند. همچنین حکومت کابل هم زیر فشار مشاورین و کسانی قرار دارد که ادامه جنگ برای آنها زندگی اشرافی ساخته است. مسائلی که در مورد مذاکره و مصالحه بیان میشوند اکثراً بنا به اهداف سیاسی و تبلیغاتی و برای فریب مردم و تحت فشار قرار دادن جناحهای مختلف است ما فقط از مذاکرات سالم بینالافغانی حمایت میکنیم.
سؤال: شما هیچ وقت به پیامها و دعوتهای حکومت کرزی برای صلح پاسخ مثبت و مستقیم ندادهاید اما چرا از دعوت یوسف رضا گیلانی استقبال کردید؟
حکمتیار: این پرسش و اعتراض، نه وارد است و نه انعکاس دهنده حقیقت. ما مدتها قبل از دعوت نخست وزیر پاکستان، چندین بار هیئت به کابل فرستادیم. هر بار بنا به دعوت طرف مقابل یعنی آمریکاییها و حکومت کابل، پاسخ روشن دادهایم. یعنی مذاکرات بینالافغانی بدون حضور بیگانگان و در پاسخ به دعوت گیلانی هم کاری بیش از حرکتهای قبلی خود انجام ندادهایم.
اگر بوش و پوتین نیز چنین دعوتی داشته باشند، از آن هم حمایت میکنیم.
سؤال: آیا با دوستان و همسنگران سابقتان، مانند جمعهخان همدرد، کریم خرم، عبدالهادی ارغندیوال، وحیدالله سباوون و دیگر اعضای سابق حزب اسلامی که در حال حاضر در دولت افغانستان کار میکنند رابطه دارید یا آنها را دشمن میدانید؟
حکمتیار: اعضای حزب اسلامی در حکومت کابل شریک و سهیم نیستند. اصول حزب اسلامی و اساس نامه آن اجازه نمیدهد که اعضایش با اشغالگران و حکومت دست نشانده و تحت حمایت آنان همکاری کند. اگرکسی در گذشته عضو حزب اسلامی بوده و مصلحت خود را در جدایی از حزب و پیوستن به دشمنان دانسته است، نباید آن را به حساب حزب اسلامی گذاشت.
سؤال: با چگونه دولتی، با چه موقعیتی و کدام شرایط خاص، حاضر به گفتوگو هستید و شامل نظام میشوید؟
حکمتیار: با هر کسی چه داخلی و چه بیرونی که در داخل و خارج از حکومت باشد، همچنین کسی که معتقد به مذاکرات سالم و سودمند است. شرایط ما این است که این توافقات باید منتج به این شود که خروج نیروهای بینالمللی بدون قید و شرط و توقف مداخلات بیرونی در امور داخلی افغانستان تضمین شود.
از تمامی جناحهای سیاسی میخواهیم بر این اصول و برگزاری انتخابات آزاد و عادلانه توافق کنند ما با حکومت غیر اسلامی و وابسته به بیگانگان هیچگاه مذاکره نمیکنیم.
سؤال: چه راه حلی برای افغانستان دارید؟
حکمتیار: ما برای حل بحران طرح جامعی مبتنی بر واقعیتها برای میثاق ملی و نجات افغانستان داریم.
بندهای اساسی این طرح شامل موارد زیر است:
۱- نیروهای افغانی مطرح در جریانات کشور، بدون دخالت و میانجیگری قدرتهای خارجی، بر طرحی توافق کنند که آن خروج نیروهای بیگانه و خاتمه جنگ باشد.
۲- از زمان اعلام موافقت نامه، تا پایان زمانی که دستورالعملها تعیین میشوند، نیروهای خارجی از مناطق مسکونی خارج شده و به قرارگاههای نظامی که برای حضور موقت آنها در نظر گرفته میشود، منتقل شوند.
۳- امور امنیتی و دفاعی به طور کامل به نیروهای افغان سپرده شود و نیروهای خارجی در هیچ نقطه اجازه عملیات و تفتیش خانهها را نداشته باشند.
۴- در این مرحله، حکومت به حکومت موقتی انتقال مییابد که برای تمام جناحهای افغانی قابل قبول باشد.
اگر توافق به تشکیل چنین حکومتی نباشد، ما نیز نمیتوانیم بپذیریم که انتخابات تحت امر حکومت فعلی برگزار شود. مشروط به اینکه از حالت فعلی خارج شده تا برای تمام جناحها قابل پذیرش باشد. در حکومت موقت، نباید کسانی باشند که به دین ستیزی و انجام جنایتهای جنگی متهماند و در حمایت از یک گروه علیه گروه دیگر جنگیدهاند.
۵- مجلس کنونی و نمایندگان حاضر در آن از اکثریت مردم نمایندگی نمیکند. این مجلس در حکومت موقت، جایش را به شورای امنیت ملی میدهد که شامل ۷ تا ۱۵ عضو بوده و به توافق تمام جناحهای مؤثر انتخاب میشوند و جایشان در کابل یا جایی است که نیروهای خارجی در آن مستقر نیستند.
۶- پس از خروج نیروهای خارجی، برای انتخاب رئیس جمهور و اعضای مجلس، انتخابات آزاد و عادلانه و هم زمان در سراسر کشور برگزار میشود. روند کنونی انتخابات نادرست، ناعادلانه و ناسازگار با هویت ماست و شبیه قمار است و باعث اتلاف وقت و سرمایه است و زمینه را برای تقلب آماده میکند و به ضرر اقلیتهاست.
منبع:پیام آفتاب