صــــلاح الـــدّین.نــت پایگاه اینترنتی عبدالعزیزسلیمی (نویسنده و مترجم)
دیپلماسی ایرانی: منابع عربستانی مطلع به روزنامه العرب، چاپ لندن اطلاع دادند که جان کری، وزیر امور خارجه امریکا در سفر خود به عربستان سعودی تلاش کرد که جزئیات مفصلی را از طرح راه حل سیاسی برای سوریه که مورد حمایت امریکا و روسیه است، ارائه دهد. همچنین برخی منابع گفتند که او به مسئولان عربستانی یادآور شده که طرحی وجود دارد که مناطق آزادشده در یمن به کنترل در آید تا القاعده و داعش بر آنها مسلط نشوند.
منابع عربی نزدیک به افراد تصمیم گیر در شورای همکاری خلیج فارس همچنین گفتند که تلاش هایی در جریان است تا در سوریه و یمن راه حل هایی به دست آید و در این رابطه تفاهمی بین المللی میان امریکا و روسیه بر سر این موضوع وجود دارد. در حال حاضر اقدامات لازم برای عملی شدن این تفاهمات در جریان است که به موجب آن زمینه های داخلی برای ایجاد آرامش در سوریه و یمن فراهم شود تا در سایه آن گروه ها به توافقات منطقه ای و بین المللی پایبند شوند.
به گفته این منابع سفر کری به عربستان سعودی برای اطمینان دادن به مسئولان عربستانی قبل از برگزاری نشست پاریس است مبنی بر این که تفاهم روسیه و امریکا به مرحله ای رسیده که بیشتر مطالبات کشورهای عربی حوزه خلیج فارس برآورده می شود در برابر از نفوذ ایران در سوریه و مواضع آن نسبت به آینده بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه کاسته خواهد شد.
سلمان الانصاری، پژوهشگر سیاسی در امور عربستان سعودی درباره سفر جان کری، وزیر امور خارجه ایالات متحده به عربستان گفت: «این سفر به سه دلیل انجام می شود. اول، ثابت کند که مواضع واشنگتن به ریاض در مورد لزوم برخورد با تهدیدهای ایران به هم نزدیک است، دوم، آخرین تحولات درباره مراحل اجرای بندهای توافق هسته ای با ایران را شرح دهد و عربستانی ها را از بابت آن مطمئن سازد. سوم، فشار شدید در داخل امریکا به کاخ سفید به ویژه از سوی نیروهای قانونگذار (کنگره) به خصوص از سوی جمهوریخواهان وارد می شود که از دولت امریکا انتقاد می کنند که اعتماد متحدان اسراتژیک امریکا، در راس آنها کشورهای عربی حوزه خلیج فارس را از دست داده است.»
وی در ادامه افزود: «به اعتقاد من رهبران عربستان به خوبی می دانند چه می خواهند برای همین صرف گفتن اظهارات اطمینان بخش کافی نیست بلکه خواستار رسیدگی به امور اصلی هستند. اول از همه آنها می خواهند که عربستان و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس در جریان کامل آن چه درباره اجرای توافق هسته ای ایران می گذرد، قرار بگیرند. به ویژه در مورد گزارش هایی که می گوید ایران بعضی از ذخایر و امکانات خود را پنهان کرده تا نهادهای امنیتی را بر سر فعالیت های هسته ای اش گمراه کند.»
وی تاکید کرد: «ریاض از واشنگتن می خواهد که مسئولان امریکایی به خوبی روشن کنند تا چه اندازه برای رویارویی با نیروهای مسلح نزدیک به ایران در عراق و سوریه و حتی یمن فعالیت کرده اند.»
عربستان سعودی در بند راه حل نهایی که خواستار خروج نیروهای مسلح موجود در سوریه می شود، خواسته است که این بند فقط شامل نیروهای مسلح خارجی مرتبط با داعش و جبهه النصره نباشد بلکه به صراحت از هزاران نیروی ایرانی و حزب الله و عصائب اهل حق و نیروهای شبه نظامی پاکستانی و افغانی نیز بخواهد که از سوریه خارج شوند.
آزمایش موشکی اخیر ایران و اظهاراتی که بعد از آن مقام های ایرانی بر سر این آزمایش بیان کردند امریکایی ها را به شدت تحت فشار گذشته است به گونه ای که آنها را بر آن داشت که بگویند این آزمایش ها توافق هسته ای را نقض نمی کنند.
عربستانی ها در حال حاضر به کاخ سفید خورده می گیرند که باراک اوباما، رئیس جمهوری امریکا تا حد زیادی ماهیت حکومت ایران را نشناخته و نمی داند تا چه اندازه قدرت مانور و خلط مباحث دارد. ایران همچنین می تواند هر وقت که اراده کند در صورتی که ببیند منافعش تامین نمی شود، از تعهداتش عقب بنشیند.
ایران هفته گذشته مجموعه ای از موشک های بالستیک خود را مورد آزمایش قرار داد که باعث نگرانی جامعه جهانی شد. ایالات متحده و فرانسه گفتند اگر این اخبار صحیح باشند به معنای نقض قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل خواهد بود.
از سوی دیگر در روزهای اخیر نشانه هایی در پرونده های یمن و سوریه نمایان شده که نشان می دهد کشورهای منطقه ای و بین المللی به سمت راه حل سیاسی متمایل شده اند. بارزترین آن سفر هیئتی از حوثی ها به عربستان برای مذاکره برای دستیابی به راه حل سیاسی بود. بعد از این دیدار یکی از مقام های عالی رتبه حوثی ها از ایران خواست دست خود را از پرونده یمن بیرون بکشد، موضعی که مورد استقبال عربستانی ها قرار گرفت و نشان داد که تحرکات و میانجی گری هایی وجود دارد که نشان می دهد تلاش هایی برای پایان دادن به جنگ بر اساس قطعنامه های بین المللی ۲۲۱۶ در جریان است.
روشن است که تحولات اخیری که در پرونده یمن به وجود آمده در پی تفاهم امریکا و روسیه است که به دنبال آن از عربستان سعودی و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس می خواهند که در این رابطه همکاری کند. امریکا و روسیه در مورد پرونده سوریه نیز به عربستان اطمینان داده اند که منافعش در این کشور لحاظ خواهد شد و اجازه نخواهند داد که فضا کاملا در اختیار ایران و طرفداران مسلحش در این کشور قرار بگیرد یا ترکیه بتواند به تنهایی در سوریه ترک تازی کند و به منافع اعراب توجه نکند.
پنج شنبه گذشته جان کری، وزیر امور خارجه امریکا در مصاحبه با شبکه کانادایی از نگرانی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس نسبت به آینده سوریه و وجود طرح هایی برای تجزیه سوریه به کشورهای کوچک بر اساس ویژگی های طایفه ای یا نژادی صحبت کرد و گفت که “طرح ب” به معنای تجزیه سوریه در صورت شکست راه حل سیاسی نیست و تعهد داد که “ایالات متحده از وحدت و سکولاریسم سوریه محافظت کند و به حمایت خود از اقلیت ها ادامه دهد.” وی در عین حال تاکید کرد که تمایل کشورش به تغییر اسد را نفی نمی کند و گفت: «اسد نمی تواند دیگر در سمت ریاست جمهوری باقی بماند، این ایده در پس مذاکرات ژنو مخفی است. ضرورت دارد که حکومت اسد با حکومت انتقالی تغییر کند.»
