گزارش آسوشیتدپرس از تصرف کرکوک توسط کُردها
خبرگزاری آسوشیتدپرس می نویسد تصرف کرکوک از سوی کُردها موجب نگرانی برخی جریانها از ادامه پیشروی آنها در سایر مناطق عراق شده است.
به گزارش کردپرس؛ آسوشیتدپرس برخلاف سایر رسانه های خبری که پیشرویهای نیروهای ستیزه جوی داعش در عراق در اولویت خبر رسانی آنها قرار گرفته به تشریح جزئیات تصرف کرکوک از سوی کُردها و پیامدهای آن پرداخته است.
گزارش آسوشیتدپرس درباره تصرف کرکوک:
«به دنبال دهه ها مناقشه میان اعراب و کُردها درباره شهر نفت خیز کرکوک در شمال عراق، سرنوشت آن ظرف یک ساعت و نیم تعیین شد.
به گفته یک افسر ارتش عراق همزمان که شبه نظامیان برخاسته از القاعده در شمال عراق پیشروی کردند و نیروهای امنیتی عراق کنار زده شدند، جنگجویان کُرد که از مدتها پیش بر کرکوک مسلط بوده اند نیروهای عراقی را اخراج کردند و کنترل کامل این منطقه نفتی و مناطق اطراف را به دست گرفتند. وی گفته است به وی گفته شد اسلحه ها را تسلیم (نیروهای کُرد) کند و پایگاه را ترک کند. اظهارات وی از سوی شیخ یکی از قبایل عرب و یک عکاس که نظاره گر تصرف پایگاههای ارتش عراق بعد از رفتن آنها بوده و نیز کسانی که بستگان آنها در ارتش بوده اند، تایید شده است.
افسر ارتش عراق که نخواست نام و درجه وی اعلام شود و مسئول یک انبار در پایگاه اصلی ارتش در مرکز کرکوک بوده گفت: «آنها (نیروهای پیشمرگ) به ما گفتند آنها از کرکوک در مقابل نیروهای داعش دفاع می کنند.»
این افسر ارتش عراق در یک استراحتگاه کنار جاده داخل اقلیم کردستان با تاکید بر اینکه نیروهای ارتش عراق نمی خواستند طبق برنامه ای در مقابل نیروهای داعش عقب نشینی کنند، افزود: «ما آماده بودیم تا سر حد مرگ بجنگیم، ما کاملاً آماده بودیم.»
تصرف کرکوک مورد مناقشه چند روز پس از تصرف بیشتر قسمتهای شهر موصل و تکریت، زادگاه صدام حسین و قبل از حرکت آنها به سوی بغداد اتفاق افتاد، پیشروی نسبی آنها (داعش) کشور عراق را در بدترین بحران پس از خروج نیروهای آمریکا از عراق در سال ۲۰۱۱ فرو برده است.
سخنگوی نیروهای موسوم به پیشمرگ گفته است آنها بعد از عقب نشینی نیروهای ارتش عراق کنترل بیشتر مناطق کُردنشین خارج از اقلیم کردستان را به دست گرفته اند.
جبار یاور، سخنگوی وزارت پیشمرگ به سایت دولت اقلیم کردستان عراق گفته است: «نیروهای پیشمرگ به نیروهای ارتش عراق به دنبال ترک موقعیت آنها کمک کرده اند از جمله سه ژنرال ارتش عراق را با هواپیما از اربیل به بغداد فرستاده اند.»
یک نماینده وابسته به ائتلاف وابسته به نوری مالکی، نخست وزیر عراق با محکوم کردن تحرکات نیروهای پیشمرگ آن را یک «توطئه» با همکاری دولتهای منطقه خواند که «مشکلاتی» به وجود خواهد آورد.
محمد سعدون به آسوشیتدپرس گفت: «کُردها از وضعیت موجود استفاده کردند، کرکوک را تصرف کردند و برنامه هایی برای بلعیدن دیگر مناطق دارند.»
کرکوک در ۱۸۰ کیلومتری شمال بغداد که موطن کُردها، اعراب و ترکمانهاست، همه آنها بر سر این منطقه غنی از نفت رقابت می کنند. کُردها از مدتها قبل خواسته اند آن را به منطقه خودمختار خود الصاق کنند اما ترکمانها و اعراب با آن مخالفت کرده اند.
در دهه های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ دولت عرب محور بغداد صدها هزار کُرد را مجبور به ترک کرکوک و مناطق اطراف نمود و با ساکن کردن اعراب جنوب سعی کرد این منطقه را که همیشه منشأ قیام بوده آرام کند.
در زمان اشغال عراق از سوی آمریکا در سال ۲۰۰۳، نیروهای منظم پیشمرگ در منطقه شبه خودمختار سرازیر شدند و حضور قدرتمندی در رشته شهرها و روستاهای کُردنشین از شمال تا بغداد پیدا کردند.
اما دچار تفرقه شدن نیروهای ارتش عراق در هفته گذشته به کنترل کامل این مناطق از سوی پیشمرگ منجر شد و حوزه استقلال آنها از بغداد را گسترده تر کرد و تلاش طولانی مدت آمریکا برای ایجاد یک عراق چند ملیتی و با ثبات را تحلیل برد.
گرگوری گاس، محقق مرکز بروکینز در دوحه می گوید: نیروهای نظامی کُرد برای مدتی طولانی کرکوک را کنترل می کردند اما اکنون آنها کنترل کامل (کرکوک) را در دست دارند.
وی در عین حال می گوید: به نظر نمی رسد کُردها رسماً به دنبال استقلال از عراق باشند چرا که این مسئله با مخالفت شدید ایران، ترکیه و واشنگتن روبرو خواهد شد.
پیشمرگها در کرکوک ممکن است به دنبال پیشروی سریع نیروهای داعش پیشنهاد مقابله مشترک به (ارتش عراق) را داده باشند اما چون نگران قابل اعتماد نبودن شرکای عرب خود بوده اند، تغییر نظر داده اند.
یک افسر ارتش عراق (درباره نیروهای پیشمرگ) می گوید: «ما از آنها استقبال کردیم، آنها به ما گفتند می خواهند گشت مشترک ایجاد کنند اما بعداً به ما گفتند: همه چیز را به ما بدهید، کلید انبارها و اسلحه ها را به ما بدهید و به خانه بروید، همه اینها برای آنها فقط یک ساعت و نیم زمان برد.»
یکی از شیوخ عرب نیز که بستگان وی در ارتش عراق هستند صحنه های مشابهی را در برخورد نیروهای پیشمرگ تعریف کرده است.
افسر عراقی افزود: « پیشمرگها به ما گفتند هر کسی که در برابر دستور (نیروهای پیشمرگ) مخالفت کند با وی برخورد خواهد شد.» به گفته این افسر وی در ابتدا از در اختیار قرار دادن کلید (انبار) خودداری کرده و فرمانده خود را در کرکوک در جریان قرار داده است. فرمانده ارشد این افسر به وی گفته است: «تسلیم شو، وضعیت شما مانند وضعیت دیگران است.»
این افسر و شیخ عرب در ادامه می گویند دیدند نیروهای پیشمرگ پایگاههای (ارتش عراق) را تصرف کردند، تسلیحات موجود را تصاحب کردند و با ماشینهای Humvee آمریکا به طرف اربیل حرکت کردند و در برخی حالت پیشمرگها برخی ساختمانهای پایگاه ها را به آتش می کشیدند.
این افسر ارتش عراق و شیخ عرب با بیان اینکه نیروهای پیشمرگ بیش از ۵۰ خودرو را بردند، گفتند: «آنها با بی شرمی و پیش چشم همه این کارها را انجام دادند.»
یک عکاس عرب نیز که شاهد چنین صحنه هایی بوده و پسرعموی وی یکی از افسران ارتش عراق بوده که تسلیم شده، گفت: «چنین اتفاقاتی در شهر مورد مناقشه دوزخرماتو، در ۸۸ کیلومتری شمال کرکوک نیز اتفاق افتاد. آنها یک ایستگاه پلیس را به آتش کشیدند، اما به دو ایستگاه دیگر کاری نداشتند.»
مقامات ارتش در کرکوک ترجیح دادند نیروهای پیشمرگ از نیروهای ارتش در دفاع از شهر در مقابل نیروهای داعش موفق تر باشند اما نگرانند که تنشهای قومی به دنبال بیکاری هزاران سرباز از شغل خود افزایش یابد.
این عکاس عرب می گوید: از تصرف و از دست رفتن این پایگاه ناراحت است چرا که میلیونها دلار هزینه دربرداشته و با خون عراقیها تسلیحات خریداری شده است.
به گفته وی این پایگاه یک بار در جریان جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ و در جریان قیام علیه صدام حسین به آتش کشیده شد.
وی می گوید: به نظر من این اتفاق هر ۱۰ سال یک بار تکرار می شود در سال ۲۰۲۴ می توانید (تکرار) این واقعه را ببینید.»