صــــلاح الـــدّین.نــت پایگاه اینترنتی عبدالعزیزسلیمی (نویسنده و مترجم)
دو گفتمان برتر در مناطق کُردنشین ترکیه در حال رقابت سیاسی و اجتماعی هستند که یکی از آنها گفتمان اوجالان و تاکید بر مسائل قومی و هویتی و دیگری گفتمان اردوغان و پافشاری بر ضرورت محرومیت زدایی، رفاه و توسعه ی اقتصادی و به موازات این ها، توجه به مفاهیم دینی و مطالبات فرهنگی است.
کردپرس/ در بخش نخست این نوشتار، دستاوردهای کلی حزب عدالت و توسعه و رجب طیب اردوغان، رهبر این حزب در انتخابات شهرداری های ترکیه مورد بررسی قرار گرفت. در قسمت پایانی این نوشتار نتایج کسب شده توسط کُردها و دستاوردهای آنان در این رقابت حزبی- سیاسی، تحلیل و ارزیابی می شود.
چهار گروه عمده ی کُردها در صحنه ی انتخابات
عبارت «کُردهای ترکیه» یک عبارت کلی است که شامل همه ی کُردهای این کشور و به تبع آن شامل همه ی احزاب و گروه های سیاسی و نهادهای مدنی آنان می شود. این در حالی است که تفاوت های عمده ای بین گرایش های سیاسی و حزبی کُردها وجود دارد که با فواصل دقیق و روشن آنان را از هم جدا می کند. در انتخابات شهرداری های ترکیه کُردها به چند گروه عمده تقسیم شد که عبارتند از:
۱- حزب صلح و دموکراسی (BDP) به رهبری صلاح الدین دمیرتاش و به عنوان یک نهاد سیاسی وابسته به خط فکری اوجالان و پ.ک.ک.
۲- حزب اسلام گرای مطالبه ی آزاد (HUDAPAR) این حزب ۱۵ ماه پیش توسط مهمت حسین یلماز و جمعی دیگر از کُردهای اسلام گرا تاسیس شده که اغلب موسسین و سران آن از شاگردان مکتب حزب الله ترکیه هستند که در دهه ی ۹۰ درگیری های خونینی بین آنان و پ.ک.ک روی داد.
۳- حزب حق و آزادی (HAKPAR) به رهبری کمال بورکای و دارای خطوط سیاسی ناسیونالیستی- چپ.
۴- کُردهای عضو حزب عدالت و توسعه (AKP) در همین آغاز کار و پس از این تقسیم بندی چهارگانه لازم است به این موضوع مهم نیز اشاره شود که گروه هایی از فعالان سیاسی کُرد در احزابی همچون جمهوری خلق (CHP)، حرکت ملی (MHP)، سعادت (SP)، اتحاد بزرگ (BBP)، حزب دموکرات (DP) و حزب کمونیست ترکیه (TKP) عضویت دارند که شمار آنان اندک است و تاثیرگذاری آنان در صحنه ی انتخابات، در حدی نیست که بتوان این گروه ها را همچون گروه های بارز و تاثیرگذار تحلیل و بررسی کرد.
دستاوردهای حزب صلح و دموکراسی (BDP) در انتخابات
سال ۲۰۱۳ میلادی برای سیاست مداران کُرد نزدیک به پ.ک.ک و اوجالان، یک سال مهم، آرام و سرشار از فعالیت و تبلیغات بود. سال ۲۰۱۳ و چند ماه آغازین سال جاری میلادی برای سیاست مداران حزب صلح و دموکراسی، تنها مقطع سالیان اخیر بوده که بدون حبس، ضرب و شتم، تهدید و شرایط دشوار سپری شده است. دولت اردوغان در آخرین هفته های اخیر سال ۲۰۱۲ میلادی در زندان ایمرالی با عبدالله اوجالان، رهبر زندانی پ.ک.ک وارد فاز جدیدی از گفتگوهای صلح شد و رسما پیام آتش بس و دستور عقب نشینی نیروهای پ.ک.ک در ۲۱ مارس سال ۲۰۱۳ (نوروز سال ۱۳۹۲) اعلام شد. این امر موجب آن شد که مسیر فعالیت سیاسی برای حزب صلح و دموکراسی هموار شود و با خاطری آسوده خود را برای حضور در انتخابات سی ام مارس سال ۲۰۱۴ میلادی مهیا کند. نمایندگان حزب صلح و دموکراسی طی ماه های اخیر چندین بار با عبدالله اوجالان در زندان ایمرالی و با سران پ.ک.ک در کوهستان قندیل و همچنین با سران حکومت در آنکارا دیدار کردند. همین موضوع باعث شد که نمایندگان و سران حزب صلح و دموکراسی بیش از هر زمان دیگری مورد توجه رسانه های ترکیه و رسانه های مشهور منطقه و جهان قرار بگیرند.
اوجالان در یکی از ملاقات های خود دستور داد که بخشی از نمایندگان حزب صلح و دموکراسی در مجلس ملی ترکیه از حزب خود جدا شوند و یک حزب چپ گرای جدید به نام «حزب دموکراتیک خلق ها» (HDP) را تاسیس کنند تا به واسطه ی این حزب جدید در مناطق غربی و ترک نشین ترکیه آرای چپ ها، ترک ها و کُردهای مقیم مناطق غربی را کسب کنند. بنابراین حزب صلح و دموکراسی با سازماندهی حزب جدید، در دو منطقه ی شرق، جنوب شرقی و غرب ترکیه به فعالیت پرداخت و زودتر از دیگر احزاب ترکیه وارد فاز تبلیغات انتخاباتی شد. مذاکرات صلح، دیدارهای مداوم با اوجالان، سران پ.ک.ک و نمایندگان دولت، برگزاری آزادانه ی مراسم نوروز سال ۲۰۱۴ و چندین امتیاز مهم و مثبت دیگر، فضای خاصی به وجود آورد که سطح توقعات کلی از حزب صلح و دموکراسی را بالا برد و این حزب اعلام کرد که می خواهد در انتخابات سال ۲۰۱۴ میلادی ۱۵۰ شهرداری ترکیه را به دست بیاورد. اما چنین نشد و آمارها نشان می دهد که تاکنون نزدیک به صد شهرداری را به دست آورده و در خوشبینانه ترین شرایط، این تعداد به ۱۰۳ شهرداری خواهد رسید (انتخابات در حوزه ی آگری ابطال شده و قرار است تا دو ماه دیگر مجددا برگزار شود). با توجه به این نتیجه ی کلی و اولیه به نظر می رسد که حزب صلح و دموکراسی نتوانسته یک نتیجه ی رضایت بخش کسب کند. مهمت اوجالان، برادر کوچک رهبر زندانی پ.ک.ک در روز چهارم آوریل و در مراسم سالگرد تولد عبدالله اوجالان در گفتگو با الجزیره از نتایج کسب شده توسط حزب صلح و دموکراسی ابراز نارضایتی کرد و خواهان آن شد که سران و نامزدهای این حزب از کُردها عذرخواهی کنند. علاوه بر این، توجه به محتوا و مفاهیم پیام منتشر شده توسط پ.ک.ک نیز نشان می دهد که سران پ.ک.ک در قندیل از نتایج به دست آمده چندان راضی نیستند. بررسی اجمالی آمار و ارقام انتخاب سال ۲۰۰۹ میلادی و مقایسه ی آن با نتایج انتخابات سال ۲۰۱۴ نشان می دهد که حزب صلح و دموکراسی، عملا پیروزی قابل توجهی به دست نیاورده است.
در انتخابات شهرداری های ترکیه در سال ۲۰۰۹ سران و نامزدهای کنونی حزب صلح و دموکراسی عضو «حزب جامعه ی دموکراتیک» (DTP) بودند و احمد ترک، شهردار کنونی ماردین رهبری حزب را بر عهده داشت. در آن شرایط حزب جامعه ی دموکراتیک توانست با کسب قریب به ۵٫۵ درصد از آرای مردم، اداره ی ۹۷ شهرداری ترکیه را به دست بیاورد و شمار آرای این حزب به یک میلیون و هفتصد هزار رای رسید. اما این حزب در این دوره از انتخابات نزدیک به دو میلیون و دویست هزار یعنی ۶ درصد از آرای مردم را به دست آورد. چرا حزب صلح و دموکراسی نتوانسته عدد شهرداری های خود را از ۹۷ به عدد قریب به ۱۱۰ یا ۲۰ برساند و چرا در مرز ۱۰۳ شهرداری مانده است؟ در پاسخ به این سوال باید گفت: ۱- آرای حزب صلح و دموکراسی با آرای کسب شده توسط حزب دموکراتیک خلق ها با هم محاسبه شده و در واقع عدد نهایی دو میلیون و دویست هزار مجموع آرای هر دو حزب است. تاثیر این موضوع بر آرا و ارقام نهایی زمانی مشخص می شود که به خاطر بیاوریم حزب دموکراتیک خلق ها به عنوان یک حزب چپ گرای وابسته به پ.ک.ک در ۳۲ استان ترک نشین ترکیه تنها ۸۳۰ هزار رای گرفته و در اغلب این استان ها موفق به کسب کمتر از یک درصد از آراء شده و تنها در شهر استانبول است که حزب مزبور توانسته با کسب ۴۱۳ هزار رای (کمتر از پنج درصد) عنوان حزب سوم را به دست بیاورد.
در واقع همه ی تلاش های صورت گرفته برای سازماندهی این حزب و هزینه های سنگین آن، هیچ دستاوردی برای کُردهای مخالف به دنبال نیاورده است. براساس قوانین ترکیه فقط احزابی حق شرکت در انتخابات را دارند که در نصف به علاوه ی یک کلّ استان های ترکیه دارای دفتر نمایندگی باشند و با یک حساب سر انگشتی می توان به این نتیجه رسید که حزب دموکراتیک خلق ها ناچار شد، در ۴۲ استان ترکیه دارای دفتر و نماینده و ستادهای انتخاباتی باشد و در مقابل این هزینه ی سنگین مادی و انسانی، حتی یک شهرداری کوچک را به دست نیاورده است و نامزدهای آن نیز در چندین استان مورد حمله ی ملی گرایان افراطی ترک قرار گرفتند و همچنان که آلتان تان تنها نماینده ی اسلام گرای حزب صلح و دموکراسی پیش بینی کرده بود، این پروژه شکست خورد.
در جدول زیر مقایسه ی آرای حزب صلح و دموکراسی در چند شهر مهم در دو دوره از انتخابات درج شده است.
ردیف استان ۲۰۰۹ ۲۰۱۴
۱ آگری ۴۰ درصد ۴۵ درصد
۲ وان ۴۵ درصد ۵۳ درصد
۳ سرت ۴۲ درصد ۴۹ درصد
۴ بینگُل ۲۲ درصد ۲۵ درصد
۵ الازغ ۲ درصد ۳ درصد
۶ دیاربکر ۵۹ درصد ۵۵ درصد
۷ شانلی اورفا ۱۹ درصد ۳۰ درصد
۸ ماردین ۴۹ درصد ۵۲ درصد
۹ باتمان ۵۵ درصد ۵۶ درصد
۱۰ موش ۳۴ درصد ۴۰ درصد
۱۱ شرناخ ۶۲ درصد ۵۹ درصد
۱۲ بتلیس ۲۵ درصد ۴۳ درصد
۱۳ حکاری ۷۳ درصد ۶۷ درصد
۱۴ گازی عنتاب ۵ درصد ۶ درصد
۱۵ آدیامان ۴ درصد ۵ درصد
مقایسه آمار و ارقام موجود در این جدول نشان می دهد که حزب صلح و دموکراسی در استان دیاربکر دچار ۴ درصد کاهش آراء شده است. (در خود شهرستان دیاربکر نیز کاهش ۹ درصدی را تجربه کرد.) این حزب در استان های شرناخ و حکاری هم با کاهش آرا روبرو شده و در استان هایی نظیر آگری، وان، بتلیس، سرت و موش، رشد کمتر از ۱۰ درصد داشته است. اما در استان هایی همچون الازغ، گازی عنتاب و آدیامان، نتوانسته تغییر چندانی ایجاد کند. به عبارتی دیگر مقایسه ی آراء نشان می دهد که گفتمان پ.ک.ک و حزب صلح و دموکراسی در این دوره از انتخابات نتوانسته هواداران جدیدی را به سوی این خط سیاسی و حزبی سوق دهد و ظاهرا پتانسیل یا ظرفیت جذب آرای نامزدهای این جریان، فعلا در حد همان ۶ درصد باقی می ماند.
در این دوره از انتخابات، حزب صلح و دموکراسی ناچار شد برای پیروزی در دو حوزه ی مهم یعنی شهرداری های بزرگ ماردین و شانلی اورفا، افرادی را به میدان بیاورد که برخی از آراء و دیدگاه های آنان دست کم با بخشی از سران پ.ک.ک و حزب صلح و دموکراسی منطبق نیست و دارای انعطاف و اعتدال بیشتری در بیان مطالبات کُردی هستند. احمد ترک در شهر ماردین نامزد شد و توانست پیروزی درخشانی به دست بیاورد. در سفر مسعود بارزانی و رجب طیب اردوغان به دیاربکر در سال ۲۰۱۳ احمد ترک و لیلا زانا برخلاف میل سران پ.ک.ک و با وجود مخالفت قاطعانه ی سران حزب صلح و دموکراسی به استقبال آن دو مهمان مهم رفتند و بعدها مورد انتقاد جدی قرار گرفتند. در شانلی اورفا نیز عثمان بایدمیر شهردار سابق دیاربکر نامزد شد که البته با فاصله ای جدی و قابل توجه نتیجه را به حزب عدالت و توسعه واگذار کرد و این نامزد نزدیک به پ.ک.ک در اورفا (زادگاه اوجالان و قاراییلان) فقط سی درصد از آرای مردم را به دست آورد و تفاوت رشد ۱۱ درصدی که نسبت به انتخابات سال ۲۰۰۹ در آرای حزب صلح و دموکراسی در اورفا مشاهده می شود، مرهون جذابیت های شخصیتی و تلاش های فردی خود بایدمیر است.
جدول مقایسه ی تعداد شهرداری های حزب صلح و دموکراسی در دو دوره از انتخابات شهرداری ها
ردیف استان ۲۰۰۹ ۲۰۱۴
۱ آگری ۳ ۴
۲ وان ۷ ۱۳
۳ سرت ۴ ۹
۴ بینگُل ۱ ۰
۵ الازغ ۰ ۱
۶ دیاربکر ۱۷ ۱۶
۷ اورفا ۵ ۴
۸ ماردین ۱۳ ۹
۹ باتمان ۴ ۵
۱۰ موش ۱۱ ۶
۱۱ شرناخ ۱۰ ۱۲
۱۲ بتلیس ۴ ۶
۱۳ حکاری ۵ ۶
۱۴ عنتاب ۰ ۰
۱۵ آدیامان ۱ ۲
۱۶ اغدیر ۲ ۳
۱۷ ارزروم ۰ ۴
۱۸ درسیم ۱ ۲
۱۹ آیدن(ترک) ۲ ۰
۲۰ کارس ۳ ۱
مقایسه تعداد شهرداری های به دست آمده توسط حزب صلح و دموکراسی در دو دوره ی ۲۰۰۹ و ۲۰۱۴ نشان می دهد که این حزب غیر از استان های وان، سرت و ارزروم در دیگر استان ها پیروزی جدیدی به دست نیاورده و در مقابل در استان های ماردین، موش و کارس تعدادی از شهرداری های خود را از دست داده است. البته ذکر این نکته نیز ضروری است که انتخابات در استان آگری ابطال شده است و ممکن است با برگزاری مجدد انتخابات در این استان، ارقام مربوط به تعداد شهرداری های آگری با تغییر مواجه شود.
دستاوردهای حزب اسلام گرای مطالبه ی آزاد (HUDAPAR)
حزب مطالبه ی آزاد، امسال برای نخستین بار در انتخابات شرکت کرد و توانست در ۱۵ استان کردنشین ترکیه با کسب قریب به هفتاد هزار رای در پله ی نهم بایستد. اگرچه میزان آرای این حزب نسبت به آرای هفده و نیم میلیونی یاران اردوغان و آرای دو میلیون و دویست هزاری نامزدهای نزدیک به اوجالان چندان قابل توجه نیست اما شواهد نشان می دهد که زوم و تمرکز معنی دار این حزب جدیدالتاسیس بر روی چند استان اسلام گرای مناطق کُردنشین در آینده نتایج متفاوتی را صورت می دهد. این حزب در دیاربکر که از آن به عنوان قلعه ی پ.ک.ک نام برده می شود ۳۳ هزار رای گرفته و در این شهر سوم شد و این در حالی است که حزب هشتاد ساله ی جمهوری خلق در این شهر قریب به ۹ هزار و حزب سعادت (SP) یعنی حزب شاگردان نجم الدین اربکان در این شهر قریب به ۷ هزار رای گرفته اند. حزب مطالبه ی آزاد در ماردین ۷۸۰۰، در باتمان ۱۳ هزار، در وان ۳۲۰۰ و در بینگل ۱۵۰۰ رای گرفته و همچنان که پروفسور حسین یایمان تحلیل گر روزنامه ی وطن و از کارشناسان برتر مسائل مربوط به کُردها در مقاله ی خود به آن اشاره کرده، بعید نیست که در آینده این حزب به یک رقیب و حتی جایگزین جدی تبدیل شود.
دستاوردهای حزب حق و آزادی (HAKPAR)
کمال بورکای، رهبر کنونی حزب حق و آزادی از سیاست مداران قدیمی کُرد ترکیه است که در سال ۲۰۱۲ و پس از تحمل ۳۲ سال تبعید به کشورش بازگشت. او در دهه ی ۹۰ همراه با مام جلال طالبانی چندین بار در لبنان و سوریه با عبدالله اوجالان دیدار کرده و نقش مهمی در مذاکرات صلح سال ۱۹۹۳ ایفا کرد. تاکید وی بر ضرورت ایجاد ساختار فدرالیسم در ترکیه، انتقادات تند وی به پ.ک.ک و اوجالان و روابط نزدیک وی با مسعود بارزانی، رییس اقلیم کردستان عراق مجموعا فضایی ایجاد کرد که براساس آن انتظار می رفت در انتخابات شهرداری ها، دست کم در شهرهای بزرگ کُردنشین، نتایج قابل قبولی به دست بیاورد. اما چنین نشد و حزب مزبور با کسب ۳۲ هزار رای نشان داد که از توان چندانی برای تغییر معادلات سیاسی در استان های کُردنشین ترکیه برخوردار نیست و فقط یک شهردای کوچک را به دست آورد. با این حال ذکر این نکته ضروری است که خود کمال بورکای رهبر این حزب به عنوان یک سیاست مدار قدیمی کُرد، جایگاه ویژه ای نزد حکومت ترکیه، اقلیم کردستان عراق و رسانه های کُردی و ترکی دارد و تحلیل ها، رایزنی ها و نظرات او دارای اعتبار و اهمیت قابل توجهی است.
دستاوردهای حزب عدالت و توسعه (AKP)
در بخش نخست این گزارش به تفصیل به وضعیت حزب عدالت و توسعه در انتخابات پرداخته و بر این نکته تاکید شد که این حزب در شرایط بحرانی و در موقعیتی که به شدت از جانب شاگردان فتح الله گولن و احزاب مخالف مورد حمله قرار گرفته بود توانست با کسب قریب به ۴۶ درصد از آرای مردم ترکیه، پیروزی قاطعانه ای به دست بیاورد. یاران اردوغان، در مناطق کُردنشین ترکیه نیز توانستند نتایج مطلوبی به دست بیاورند و بررسی آمار و ارقام موجود نشان می دهد که حزب عدالت و توسعه و حزب صلح و دموکراسی دو قدرت بلامنازع در مناطق کُردنشین ترکیه هستند و این دو حزب، رقیب هم به شمار می آیند. اما نکته ای که شاید از پیروزی خود حزب عدالت و توسعه در مناطق کُردنشین مهمتر باشد، قرار گرفتن کادرهای کُرد در پست های جدی و حساس حزب عدالت و توسعه و دولت اردوغان است. در حال حاضر حسین چلیک از سیاست مداران کُرد، پست حساس معاونت و سخنگویی حزب عدالت و توسعه را در اختیار دارد، عبدالقادر آک سوی در این حزب از جایگاه و لابی های ویژه ای برخوردار است، مهمت شمشک، وزیر دارایی دارای اعتبار ویژه ای در کابینه ی اردوغان است و چندین شخصیت برجسته ی کُرد نزدیک به اردوغان همچون سید هاشم هاشمی، عبدالرحمان کورت، دنگ میر مهمت فرات، غالب انصاری اوغلو، آیدین آلتاچ، مهمت امین دین دار و دیگران، توانسته اند آرای مناطق کُردنشین ترکیه را برای اردوغان حفظ کنند.
البته انتخابات این دوره این واقعیت را نیز نشان داد که در مناطق شرق و جنوب شرقی ترکیه و دست کم در ۲۵ استان این کشور در شیوه ی تقسیم آرا و پراکندگی کرسی های مجلس و شهرداری، ثباتی نسبی ایجاد شده و در چند استان کُردنشین شانس سیاست مداران نزدیک به پ.ک.ک برای حفظ آراء و از دست ندادن قلعه های فتح شده بیشتر است و در مقابل در برخی استان های کُردنشین دیگر، یاران اردوغان پیروزی های قاطعانه ای به دست آورده اند و پ.ک.ک شانس چندانی برای نفوذ در این استان ها ندارد. در عین حال در چند استان معدود نیز رقابت بین نامزدهای نزدیک به اوجالان و اردوغان بسیار نزدیک است. از این حیث می توان این استان ها را چنین تقسیم بندی کرد:
۱- در دیاربکر، حکاری، شرناخ، ماردین، باتمان و سرت سیاست مداران نزدیک به پ.ک.ک دارای نفوذ عمیقی هستند و احتمال پیروز شدن نامزدهای حزب عدالت و توسعه در انتخابات آینده در این استان ها پایین است.
۲- در استان های کُردنشینی نظیر شانلی اورفا، گازی عنتاب، آدیامان، بینگل، موش و چند استان ترکیبی کُردی- ترکی همچون ملاتیا، قهرمان مرعش، ارزنجان، سیواس و آرداهان، پیروزی قاطعانه از آنِ نمایندگان حزب عدالت و توسعه است و نفوذ و حاکمیت حزب صلح و دموکراسی در این استان ها بسیار بعید است.
۳- در استان هایی همچون وان، آگری و بتلیس بین حزب صلح و دموکراسی و حزب عدالت و توسعه، یک رقابت نزدیک و قدم به قدم وجود دارد.
جمع بندی
اگرچه حزب صلح و دموکراسی در اغلب استان ها توانسته احزابی همچون جمهوری خلق، حرکت ملی، سعادت، اتحاد بزرگ، دموکرات و دیگران را به حاشیه براند، اما شواهد نشان می دهد که هنوز حزب عدالت و توسعه و گفتمان ضرورت توسعه و خدمت به مردم، رقیب قدرتمند اندیشه های اوجالان در مناطق کُردنشین است و در یک ارزیابی کلی می توان گفت: دو گفتمان برتر در مناطق کُردنشین ترکیه در حال رقابت سیاسی و اجتماعی هستند که یکی از آنها گفتمان اوجالان و تاکید بر مسائل قومی و هویتی و دیگری گفتمان اردوغان و پافشاری بر ضرورت محرومیت زدایی، رفاه و توسعه ی اقتصادی و به موازات این ها، توجه به مفاهیم دینی و مطالبات فرهنگی است. البته باید توجه داشت که سر برآوردن حزب اسلام گرای مطالبه ی آزاد می تواند در دوره های بعدی انتخابات، بخشی از آرای هر دو جبهه ی اوجالان و اردوغان را به سوی خود جذب کند. چرا که این حزب در کنار برجسته سازی مفاهیم دینی و اسلامی به برگزاری دوره های آموزش زبان کُردی و توجه به مطالبات قومی نیز اهتمام می ورزد.
یکی از نکات برجسته و مثبت در نتایج به دست آمده توسط حزب صلح و دموکراسی برجسته شدن نقش زنان و انتخاب ۲۰ زن به عنوان شهردار بود. البته هر کدام از شهرداران مرد نیز دارای یک شهردار هم ارز و همراه هستند که همه ی آنان زن هستند. از این لحاظ حزب صلح و دموکراسی توانسته از ظرفیت های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی زنان به شکل خوبی بهره برداری کند. اما هنوز مشخص نیست که ایجاد ساختار روسای دوگانه ی مرد و زن برای شهرداری ها که فاقد اعتبار قانونی است و صزفا بر اساس الگوهای ایدئولوژیکی پ.ک.ک به وجود آمده، در آینده تا چه اندازه می تواند مثبت و موثر واقع شود.
یکی دیگر از موفقیت های مهم حزب صلح و دموکراسی، تعریف و ترسیم یک منطقه به عنوان منطقه ی نفوذ و حاکمیت این حزب است و چنین موضوعی می تواند در آینده به یک اهرم سیاسی تبدیل شود و یک ابزار مهم در چانه زنی با آنکارا باشد. حزب صلح و دموکراسی در استان های دیاربکر، سرت، وان، شرناخ، حکاری، ماردین، باتمان و بتلیس از نفوذ عمیقی برخوردار است و با توجه به پیوستگی جغرافیایی این استان ها، موضوع ایجاد خودگردانی های کُردی – ولو به شکل دفاکتو یا عملی- می تواند در دستور کار قرار بگیرد. پیروزی های ثابت حزب صلح و دموکراسی در این دوره، نشان داد که خط سیاسی پ.ک.ک، اوجالان و مذاکرات صلح مورد تایید هواداران و رای دهندگان این حزب است و ادعاهای مطرح شده در خصوص نافرمانی و ناهماهنگی بین اوجالان، پ.ک.ک و حزب صلح و دموکراسی نقش بر آب شد.
نتایج کسب شده توسط حزب صلح و دموکراسی در مقایسه با نتایج حزب عدالت و توسعه به گونه ای است که سیاست مداران نزدیک به پ.ک.ک نمی توانند بر سر میز مذاکره، با قدرت تمام بر مطالبات سیاسی خود تاکید کنند و حزب صلح و دموکراسی نه در مقام یک نیروی تعیین کننده بلکه در موقعیت یک نهاد سیاسی تاثیرگذار بر معادلات مناطق کردنشین ترکیه و تاثیرگذار در تعیین استراتژی روابط آنکارا و کردها است.
حزب صلح و دموکراسی هم اکنون در چند حوزه دارای نیروی تاثیرگذاری قابل توجهی است که می توان آنها را چنین دسته بندی کرد:
-۱ اصرار بر موضوع ضرورت ارتقای سطح اختیارات نهادهای محلی و حرکت تدریجی به سوی خودگردانی های دموکراتیک به شکل کانتونی یا غیرمرکزی.
۲ تاثیرگذاری در حوزه ی مذاکرات صلح.
۳- تاکید بر مطالبات فرهنگی، حقوق و اجتماعی کُردی.
۴- تاثیرگذار در تقویت روابط خودگردانی های سه گانه ی کردهای سوریه با آنکارا و حمایت های ضمنی و مرزی از این نهادها.
۵- وزنه ی حزب صلح و دموکراسی و آرای این حزب در مناطق کردنشین به گونه ای است که در انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در آگوست سال جاری میلادی، حزب عدالت و توسعه و رجب طیب اردوغان، (که دارای آرای ۴۶ درصدی بوده و به نصف به علاوه ی یک آرای ترکیه نیاز دارند) نمی توانند خود را از حمایت های حزب صلح و دموکراسی، بی نیاز نشان دهند.
دستاوردهای کُردها/ محمدعلی دستمالی
منبع:کردپرس
