هدف روسیه داعش نیست

نویسنده: مارک چمپیون

دیپلماسی ایرانی: کسانی که امیدوار بودند ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه بتواند داعش را شکست دهد یا صلح را به سوریه بیاورد، پاسخ خودشان را گرفتند: اولین حملات هوایی کمپین روسیه روشن ساخت که آنها گروه های تروریستی را هدف قرار نداده اند.

در عوض، پوتین در زمین بشار اسد بازی می کند. نیروهای رهبر سوریه، به ندرت با داعش مقابله کرده اند، مگر این که مجبور به این کار شده باشند. در واقع اسد، نیروهای داعش را به عنوان عامل مفیدی برای متقاعد کردن جامعه بین المللی مبنی بر این که جنگ سوریه انتخابی بین او و بربرها است، می بیند. همان طور که پوتین در سخنرانی اش در مجمع عمومی سازمان ملل گفت: «اسد به صورت رو در رو در حال مبارزه با تروریسم است.»

نه، این طور نیست. گروه هایی که اسد و روسیه روز چهارشنبه به آنها حمله کردند، گروه هایی هستند که در حال مبارزه با داعش اند. البته برخی از آنها همانند جبهه النصره، شعبه القاعده در سوریه، تروریستی هستند. اما بقیه آنها این گونه نیستند. شماری از این شبه نظامیان محلی در حال دفاع از خودشان در مقابل ماشین جنگی اسد هستند. در واقع دهها تن از این شبه نظامیان در حال همکاری با هماهنگ کننده های ایالات متحده در اردن و ترکیه هستند. به نظر می رسد روسیه در حمله نخستش به این گروه ها حمله کرده است.

پیشنهاد پوتین به جهان، مبنی بر پیوستن به روسیه و اسد برای شکست تروریست ها و بازسازی دولت بعثی سوریه، در مقابل طرح معیوب رئیس جمهور باراک اوباما مبنی بر آموزش و تجهیز نیروهای شبه نظامی مخالف جدید قرار دارد. این درحالی است که کل کشته های این درگیری هم اکنون به بیش از ۲۰۰ هزار نفر رسیده است و این میزان دو برابر تعداد کشته شدگان جنگ بوسنی در ۲۰ سال پیش است.

این غیر ممکن است که اکثریت سنی های سوریه، با ابقای مجدد اسد، حتی به عنوان شریک در مبارزه با شر بزرگتر، موافقت کنند. با اقدام پوتین مبنی بر نابودی تمام مخالفان اسد، جمعیت سنی سوریه برای حفاظت از خودشان روی به تنها نیروی باقی مانده می آورند: داعش.

پوتین به خوبی متوجه اوضاع شده است. از همین رو شورای عملیات اطلاعاتی با حکومت علوی اسد و ایران و عراق شیعه را تشکیل داده است. چنین ائتلافی پای یک ابر قدرت هسته ای و عضو شورای امنیت را به جنگ فرقه ای میان شیعیان و سنی ها در خاورمیانه باز می کند. انتخاب یک طرف در جنگی قبیله ای مربوط به این که شما چگونه به آن پایان می دهید، نمی شود، اما روسیه با این اقدام تبدیل به صدایی قابل توجه در امور خاورمیانه خواهد شد و توانایی نجات اسد را پیدا خواهد کرد.

مهم نیست که پوتین برای این که ایالات متحده و دیگر کشورها کمپین حملات هوایی اش را بپذیرند، چه وعده هایی دهد -از قبیل سهیم شدن در قدرت، دولتی چند قومیتی یا حتی خروج مشروط اسد از قدرت- بلکه این پیشنهاد تا زمانی که اقدامات وی نشان دهد که حقیقت اساسی این درگیری را پذیرفته است، تو خالی باقی خواهد ماند.

اول، پوتین نیاز دارد تا بداند اسد قسمتی از مشکل است. او باید رهبر سوریه را متقاعد به خروج از قدرت کند.

دوم، پوتین باید فرق میان داعش و جبهه النصره از یک سو و دیگر گروه های شبه نظامی را از سوی دیگر متوجه شود. وی باید بمباران خودش را محدود به این دو گروه تروریستی شناخته شده بین المللی کند.

سرانجام، او باید هرگونه حل و فصل سیاسی در مناطق سنی نشین کشور را تحت نظر سنی ها یا کنترل بین المللی، حداقل به طور موقت، چه با اسد و چه بدون اسد، به رسمیت بشناسد.

بدون این تعهدات، پوتین نمی تواند به زور، صلح را به سوریه بیاورد.

منبع: بلومبرگ ویو/ مترجم: حسین هوشمند